مدنيت اوستايى

مدنيت اوستايى دومين مدنيت در تاريخ قديم افغانستان مى باشد. نام اين مدنيت از كتاب اوستا گرفته شده، كه براى زردشتيان مقدس مى باشد. اوستا را به معنى قانون، بنياد و دستور آورده اند.

اين مدنيت در حدود 1200 سال قبل از ميلاد آغاز شده و تا 700 سال قبل از ميلاد ادامه داشت.

مدنيت اوستايى در بخدى اساس گذاشته شد. در اين رابطه دركتاب اوستا آمده است كه: ((يمه به امر اهورا مزدا يك واره را ساخت كه طول و عرض آن به يك اسپرس (يك ميدان اسپ دوانى) بود در آن حيوانات مانند گوسفند و گاو، مرغان و جانوران مانند: سگ و غيره را نگاه داشتند و جاى آب را هم به درازى يك هانه (ميل ) حفر كرد و در آن واره بازارها، گذرها و خانه ها را به ترتيب مخصوص ساختند، ولى مردم عليل، دروغگو و پيس و ديوانه را در آن شهر جاى نداد.))

زردشت كه سپين تمان نيز ناميده شده است، پيشواى زردشتيان، ايجاد گر اوستا و محرك معنوى مدنيت اوستايى مي باشد. موصوف نصايح جدى اجتماعى را در سروده هاى خويش تبليغ كرده است. زردشت براى زنده گى سالم انسانى سه اصل را تبليغ مى نمود كه عبارت بود از : گفتارنيك، كردار نيك و پندارنيك. در مورد زنده گى وشخصيت زردشت، كتاب اوستا شهادت ميدهده،موصوف در اطراف شهر قديم بلخ (بخدى ) زيسته است.

زردشت متعلق به يكى از خانواده هاى نجيب سرزمين افغانستان قديم بود. بر اساس همين سوابق

خانواده گى بوده كه موصوف در زمان اعلان اصلاحات فكرى و تبليغ آيين نوين با تعدادى از وزرا و حكمرانان با نفوذ روابط خويشاوندى داشته و آنرا حفظ كرده بود. عده يى از مؤرخين زردشت را مربوط به خاندان مشهور اسپه مى شناسند. در اغلب نام هاى خانواده زردشت كلمه اسپه به گونه مكرر ياد شده است. چنانچه پدر زردشت پور وسپه نام داشت و جد زردشت به نام ميچت اسپه ياد شده است كه معنى صاحب اسب هاى قوى رامي رسانند.

كتاب اوستا به وسيلة زردشت ارائه شده است.اين كتاب در حقيقت اصول رهنمايى براى پيروان

آئين زردشتى است. اوستا از جمله كتب قديم جهان به شمار مى رودكه غالباً حوادث سال هاى 1200الى 600 قبل از ميلاد را در بر گرفته است.

درمدنيت اوستايى طبقات سه گانه اجتماعى(روحانيون، نظاميون و دهاقين) وجود داشت. مردم ده نشين شده بودند. زراعت و باغدارى پيشه اصلى آنها بوده و در پهلوى آن، به مالدارى نيز مشغول بودند. وسايل و ابزار فلزى (خاصتاً فلزبرونز) را استعمال مى نمودند. علاوه برآن در اوستا معلومات پيرامون اشخاص سياسى نيز آمده است. از جمله نام هاى ياد شده مربوط به سلاله هاى تاريخ اساطيرى افغانستان مي باشند. مانند: پيشداديان، كيانى ها و اسپه، كه در بحث هاى آينده خاهید خواند.