استاد غلام حسین
از کتاب: شرح حال افغانان
استاد غلام حسین در سال ۱۲۶۵ قمری در کابل به دنیا آمده او کودکی بیش نبود که به الات موسیقی آشنایی پیدا کرد. علاقه زیاد به موسیقی از خود ابراز می داشت. پدرش عطا حسین اهل موسیقی و هنر نبود، ولی غلام حسین را در این راه یاری می کرد و او با پشت کار و علاقه مندی روانش را با نغمه ها و آواز ها هم آهنگی می بخشید و با زمزمه ها و ساز ها خلوت می کرد و انگشتان کوچک اش بروی تار های ساز می لغزید، تا اینکه عطاحسین او را نزد استاد امام الدین پیشاوری برده رسمآ به شاگرد نشاند.
غلام حسین موسیقی را از نزد استادش فراگرفته بیشر با ساز ها دمساز گشت. به آن هم بسنده نکرده راهی هندوستان شد تا موسیقی و سرودگری را بیشتر و بیشتر بیآموزد.
زمانی که به وطن برگشت حسین به مرحله یی رسیده بود که پدرش تصور رسیدن به آن مرحله را نمی توانست بکند. حسین چهار دیواری های کوچه خواجه خوردک کابل را با ساز و سرود رونق می بخشید و پیوسته اینجا و آنجا تحسین همگان را بر می انگیخت و شمار علاقه مندان آوازش روز به روز افزونی می گرفت تا اینکه پایش به دربار امیرحبیب الله خان کشانیده شد و به عنوان خواننده دربار مؤظف گردید.
در دوره امان الله خان که فلم های بی صدا در نخستین سینمای شهر کابل روی پرده افتاد غلام حسین در گوشه ی از ستیژ عقب پیانویی قرار می گرفت و با نغمات دلگیر تماشاچیان فلم های صامت را مجذوب هنرش می ساخت. در بعضی موارد استاد چاچه محمود (طبله نواز ) و استاد ناظر (سارنگ نواز) هم در سینمای « مهتاب پغمان » او را همراهی می کردند.
با تأسیس و آغاز نشرات رادیو کابل و روی کار آمدن کورس های موسیقی برای جوانان، غلام حسین منحیث استاد موسیقی شرقی، به تدریس شاگردان بیشماری پرداخت. تعداد کثیری شاگردانش آواز خوانان مشهور رادیو افغانستان بشمار می روند. از جمله می توان از مرحوم محمد ابراهیم نسیم، عزیز احمد پنهان، عبدالکریم زیارکش، عبدالرحیم ساربان و خانم پروین.
در آن زمان دستگاه ثبت در رادیو نرسیده بود و تمام نشرات رادیوی وقت به شکل مستقیم برودکاست
می گردید. نوازندگان و خوانندگان می بایست تا لحظات ختم پروگرام رادیو کابل انتظار می کشیدند تا آهنگ های خود را اجرا نمایند و پس از آن در فصل زمستان یا تابستان با پای پیاده و قبول هزران مشکلات راهی منزل می شدند.
استاد قاسم افغان، استاد غلام حسین، چاچه محمود و استاد ناظر از همان اوایل تأسیس رادیو بی دریغانه فعالیت نموده و موسیقی را از طریق امواج رادیو کابل به سمع شنوندگان خویش می رساندند.
غلام حسین بر علاوه ی که در چوکات رادیو کابل وقت، معلم خوبی برای شاگردانش بود، یگانه استادی بود که جهت خدمت برای اولاد خورد سال وطنش خدمت کرد. ترانه هایی را برای کودکان کودکستان ها آموزش می داد و انگشتان لرزانش روی پرده های اکوردیون سرخ رنگش می لغزید.
استاد غلام حسین این ابر مرد هنر موسیقی پس از سال ها جهد و تلاش سرانجام به عمر ۸۰ سالگی به روز ۲۷ سرطان سال ۱۳۴۶ خورشیدی جهان فانی را وداع گفت و در شهدای صالحین به خاک سپرده شد. استاد غلام حسین رفت ولی سرآهنگی بجا گذاشت. روانش شاد.