37

مجسمه میتریا، یا بودای آینده ، که با سبک خاص هنر گاندهارا تزئین شده است !

از کتاب: سخنان نغزی از پرچمن
03 September 2025

مجسمه ذیل  میتریا (Maitreya = مهر ورزی)، به باور بودائی ها ، بودای آینده، از منطقه باستانی گندهارا (Gandhara) کشف شده، که در دوره کوشانیان، یعنی  در قرن دوم تا سوم میلادی ساخته شده است.

 این بودیساتوا( bodhisattva)  که از آسمان (Tushita) به زمین (Jambudvipa) فرود خواهد آمد، تا دارما « قانون و نظم کیهانی» را آموزش دهد و مسیر روشنگری را بازگرداند. چون بباور بودائیان، قبل از ظهور این " ناجی بشریت" ، اقیانوس ها فرو خواهند رفت، جهان مملو از گناهان خواهد بود، و دارما از بین خواهد رفت.

مناطق شمالغربی شبه قاره هند باستانی و جنوبشرق افغانستان فعلی ، که گندهارا « به مرکزیت کاپیسا ...  تاکسیلا » در این ساحه قرار داشت، شاهد هجوم و مهاجرت ها بوده، که منجر به آمیختگی تمدن ها و آداب و رسوم، اعتقادات و آئینهای آنها شد. در نتیجه، این منطقه تحت کنترول سلسله پادشاهان کوشانی، به مرکز توسعه هنر جدیدی تبدیل شد، که تأثیرات گوناگونی از هنر هندی را در خود جای داد. طوریکه ابتدا یونانی- بودائی و بعدها گانداران  (Gandharan) نامیده شد. تأثیر یونانی در این مجسمه در تزئین دوتی (  dhoti  = لُنگ )  و درمان موهایش مشهود است.

این مجسمه میترا  با ظرف آب مخروطی شکلی « lotiform water pot» که در دست چپش نگه داشته  و شانه راست او برهنه است، نشان دهنده خاستگاه گاندارانی بودن  این اثر هنری و تأریخی است، در حالی که در نمونههای زیبائی شناسی هندی ، از جمله سبک کوشانی ماتورا، هر دو شانه میتریا ، به طور معمول پوشیده شده است. اگرچه  هنرمندان گاندارانی در این دوره  به شدت تحت تأثیر روشهای کلاسیک « یونانی بودائی» بودند، اما  آنها سبک مجسمه سازی متمایز و چشمگیری را ایجاد کردند، که گسترش یافت و بعدها بر هنر مناطق در سراسر هند مانند کشمیر تأثیر گذاشتند.