37

سکه طلایی (دینار یا دینارون) اردشیربابکان ساسانی !

از کتاب: سخنان نغزی از پرچمن
02 September 2025

این سکه طلائی اردشیر بابکان موسس سلسله حکومت ساسانیان، احتمالاً در دهه نخست پادشاهی  او، یعنی  در حدود (۲۲۴ تا ۲۳۰ م) ضرب شده است. در این سکه تأثیرات هنر اشکانی دیده میشود، که بعد به تدریج به سبک متمایز ساسانی تحول می یابند. قابل یاد آوریست، که اردشیر یکم پسر بابک، پسر ساسان ، پسر بابک، پسر زرار، پسر بهافرید، پسر ساسان بزرگ، پسر بهمن، پسر اسفندیار، پسر بشتاسپ « گشتاسپ»، پسر لهراسپ پادشاه کیانی « بلخ » بوده است.

 [ صفحه  ۵۷۰، جلد دوم، تأریخ طبری ]، 

یعنی پادشاهان ساسانی، درکل نسب شانرا به پادشاهان کیانی سرزمین آریانای کهن بمرکزیت بلخ نسبت میدادند.

 همچنان باید گفت، که خط به کار رفته در این سکه پهلوی " پهلوی متآخر اشکانی" است.

اصل متن پهلوی اطراف این سکه چنین است:

mzdysn bgy ’rthštr MLKʾn MLKʾ ’ylʾn

Mazdēsn bag Ardašīr, MLKʾn MLKʾ Aryān"

این کتیبه که در جهت ساعت گرد از راست به چپ بر گرداگرد چهره شاه نوشته شده است. ترجمه آن چنین است :

( اردشیرِ  "خداوندگار "  مزداپرست، ملک الملوک آریان ) " شاه شاهان آریائی ها"

چنین سکه هائی بیشتر در استان فارس ( ایران امروزی)، عراق جنوبی، و گاهی افغانستان کشف شده اند.

نمونهٔ خاصی که در تصویر ذیل دیده می شود، در مجموعه موزیم بریتانیا (British Museum) نگهداری می شود. سکههای مشابه نیز در موزیمهای لوور (پاریس)، متروپولیتن نیویارک و موزیم آرمیتاژ روسیه وجود دارند.