پرسش های مسابقوی

پرسش های مسابقوی، مسآله هایی اند که سوال و جواب آنها هر دو به نظم ارایه میگردد. این پرسش ها که در منطقه ی پنجشیر ولایت پروان رایج است، مراسم جالبی دارد. بدین شرح که در جشن های عروسی وسایر مجالس خوشی که گروه های متعدد قرسک خوان اشتراک میورزند، بعد از خواندن مقام و قرسک که نوبت وار اجرا میگردد، این گروه ها پرسش هایی از یکدیگر میکنند، که نظم آن با آواز و همراهی دف و بعضا بدون دف خوانده میشود  و گرو مقابل با همان شیوه جواب میگوید؛ مثلا یکی میخواند:

در چله ی خرد گل و گلزار کی دید؟ 

 در خانه ی گنجشک کلۀ مار کی دید؟

دل لانه ی گنجشکس و حرصش مار اس 

مشهور و فالیمی، رخش ذوالفقار اس.

و باز جواب گوینده می پرسد:

از مرد برهنه رو، بر می طلبم

از خانه ی عنکبوت، پر می طلبم

از دهن تلخ مار، شکر می طلبم

از پشه ی ماده، شیر نر می طلبم

و پرسنده یی قبلی در جواب میگوید:

علم اس برهنه روی وای عقل بر اس 

تن خانه ی عنکبوت و دال بال و پر اس

زهر اس جفای علم و معنی شکر اس

هر کس که از آن زهر چشد شیر نر اس

این سوالات و جوابها یا از پیش ساخته شده و اعضای گروه ها آنها را باه حافظه سپرده اند و یا اینکه سوال و جواب هردو فی البدیهه ساخته میشوند.

مضمون این پرسشها را مطالب فقهی، داستانی، روایتی فلسفی و مانند اینها تشکیل میدهد که عامه ی مردم را بدانها اطلاع است.

چون گروه های قرسک خوان اشتراک کننده در مجلس از قریه های گونا گون گرد میآیند با ندانستن جواب در حقیقت قریه ی شان بازنده میشود و این برد و باخت ها در اینگونه مسابقات اکثرا باعث جنگ  جنجال در مراسم ها و حتی طعنه و پیغاره ی دوامدار بین اهالی دو دهکد میگردد.

نمونه های بسیار جالب این مسابقات را که گرد آورده شده بود با تآسف فعلا از دست داده ام و با ارایه ی یک نمونه ی آن که جوابش نیز اکنون در اختیار نیست، مجموعه ی حاضر را پایان میدهیم:

یک ملک را بیافریده خدا

لیک هفتاد هزار سر دارد،

هر سر او به هر زبان گویاس

شاعران کی ازو خبر دارد

نام او چیس؟ ای برادر من 

چند ساله راه، گذر دارد؟

حل این مشکلات را بر گو

داغ بر سینه مان خلقان را 

«قصص الانبیام بیان میکرد

دو زنی بود هر دو در خانه

هفت ماهه پسر به شکم او 

پسر آورد مثل در دانه

شکم هفت ماه او خامس

عجب اسرار کس نمیدانه 

حل این مشکلات را برگو

داغ بر سینه مان خلقان را .