عراق امروزی، موطن نخستین کتابخانه جهان با قدمت (۳۰۰۰) سال !

قدیمی ترین کتابخانه شناخته شده جهان، در قرن  ( ۹) قبل از میلاد توسط آشور بانیپال آخرین  و مشهورترین پادشاه امپراطوری آشوری تأسیس شده است. بقایای این کتابخانه سلطنتی که در  شهر نینوا در عراق امروزی قرار دارد، شامل مجموعه ئی از حدود ( ۳۰۰۰۰)  لوح به خط میخی با موضوعات متنوع  بود، که بر اساس موضوع دسته بندی و سازماندهی شده بودند. بیشتر عناوین آن اسناد  و الواح آرشیو شده، افسونهای مذهبی و متون علمی بوده اند. اما این کتابخانه چندین اثر ادبی، از جمله حماسه گیلگمش«Gilgamesh» با قدمت(۴۰۰۰) ساله را نیز در خود جای داده بود.

 همانطوریکه مبرهن است، آشوربانیپال ، شخصیت جنگاور و همزمان کتاب دوستی بود و او هرآنچه را که در کاخهای سلطنتی اجدادش از پادشاهان گذشته یافته بود، در این کتابخانه گرد آوری کرد و یا هر آنچه را توانست در زمان خود جمع آوری و غارت کند، به آن افزوده بود. بقایای کتابخانه آشور بانیپال، در قرن نوزدهم میلادی کشف شد و بیشتر الواح  یافت شده، اکنون در موزیم بریتانیا در لندن و موزیم لوور در پاریس فرانسه قرار دارند.

درضمن جالب است، تا بدانیم که با وجود اینکه آشوربانیپال خود بسیاری از الواح  کتاب خانه اش  را از طریق غارت به دست آورده بود. ولی به نظر می رسد که او نیز در عین حال نگران سرقت الواح و غارت کتابخانه اش بوده است. چنانچه او در کتیبه ئی دریکی ازین الواح هشدار می دهد:

 ( اگر کسی این الواح  را بدزدد، خدایان او را پائین خواهند انداخت و نام او و نطفه اش را از زمین محو خواهند کرد. )

همانطوری معلومست، نخستین بار در جهان سومریان خط میخی را ابداع و مؤرخان سومری ثبت تأریخ جاری و بازسازی داستانهای گذشته شان را آغاز کردند. چنانچه کهن ترین نظام نگارش شناخته شده جهان «خط میخی» است و اعتبار سومری ها به سبب ابداع  همین خط بوده و ازین نگاه  خدمت بزرگ آن ها  به بشریت است. بگمان غالب سومریان برای نوشتن متون مورد نظر خویش، از قلم فلزی و تیزی که شبیه « میخ فلزی » بوده، استفاده می کردند وشماری از کاتبان تربیت شده متون مورد نظر را بر موادی چون « گِل نرم، عاج یا چوب» با قلمی شبیه به گوه « قلم،فانه » می نوشتند و پس از نوشتن، گِل نرم را در آتش می پختند، تا سخت شود..البته بی جهت نبوده و نیست که با در نظر  داشت شکل میخ مانند آن وسیله نوشتاری ، اکنون هم خط مردم بین النهرین، باسم « خط میخی»  یاد میگردد.

بنابرین گفته میتوانیم که عراق امروزی و به ویژه شهر باستانی نینوا، نه تنها جایگاه نخستین کتابخانه سازمان یافته جهانست، بلکه مهد یکی از بنیادی ترین  دست آوردهای بشری، یعنی  نوشتار و ثبت دانش نیز بشمار می رود.