کاندیدا اکادمسین اعظم سیستانی و تاریخ
عینیت تاریخی ؛ربع ، نصف قرن ویا قرن و قرنها برنویسندهٔ تاریخ قدامت و سابقه دارد. این بدان معنی است،که در وقت نوشتن یک واقعهٔ تاریخی بمفهوم حقیقی کلمه عواقب ونتایج آن کاملاً واضح وشناخته شده است . مورخ حقیقی انست که رابطهٔ واقعبینانه بین واقعهٔ تاریخی و نتایج آن قائم کرده ، و از آن برای زمان حاضر نتیجه بگیرد .
شخصیکه مانند اعظم سیستانی کاندیدا اکادمسین بود و تاریخ سه جنگ افغان انگلیس و شاه شجاع رامیشناخت ؛ اما باز هم دست اعتماد بشانهٔ روس گذاشت ؛ما بایدیالوژی اینها کاری نداریم ؛ اما باید مسئول اعمالشان باشند !. روی این ملحوظ فهم او در مورد تاریخ زیر سوال می‌رود؛ مثلاً بیست سال افغانستان در مسیر تاریخ را در اختیارخود داشت ؛همینکه درسالهای دو هزار با عزیز نعیم در تجانس قرار گرفت ؛باصطلاح خودش افغانسان مسیر تاریخ را نقد کرد !!؛ چون جلد دوم همین کتاب کرده ها و اعمال یک سلسله افراد و خانوادها را بطور موثق ثبت تاریخ نموده است . همین قضاوت تاریخ این مجموعه رابخشم آورده ،که دربارهٔ تاریخ چیزی نمی‌توانند بگویند؛اما مؤرخ را مورد مؤاخذه و سرزنش قرار میدهند.
نوشتهای سیستانی درانتقاد از افغانستان مسیر تاریخ در جهت تخریب و بی اعتبار ساختن مؤرخ قرار داشت ، ونه ؛ متن ومحتوای تاریخی آن . از اینجاست که در سایت افغان جرمن اقرار نمود ، که انتقادم بر افغانستان در مسیر تاریخ اشتباه بود .
سیستانی وافرادی که او از آن‌ها یاد میکند ،منتقدین اینکتاب نبودند و نیستند ؛ بلکه در جستجوی فرصتی بودند تا مؤرخ را تخریب کنند ، که چرا چنین تاریخی نوشته !!.
فردی مانند عبدالحی خراسانی از همین فرصت به نحوی و موجب دیگری میخواست استفاده کند. ازاینجا بود عنوان نوشتهٔ من « افغانستان در مسیر تاریخ و طفیلیها » ؛ لهذا طفیلی را با منتقد که یک مقام علمی و ادبی است؛ نمیتوان تعویض کرد ؛ مگر اینکه ریگی در موزه داشته باشیم، بفرمودهٔ ابوالفضل بیهقی .
عظیم ودان در کتاب دشنهای سرخ اعظم سیستانی را باین القاب و رتبه معرفی میکند : «کاندیدا اکادمسین اعظم سیستانی عضو هیأت رئیسهٔ شورای انقلابی حزب دموکراتیک خلق افغانستان …. ».باید بهمین کاندیدا اکادمسین یاد آور شوم ؛ کسیکه خود را مؤرخ قلمداد میکند لازمست تا بداند ،که بعد از «یلتا» و تاسیس ملل متحد اسامی و تعداد کشورهای عضو رسماًتثبیت و تائید شد . بعضی کشور ها ازبین رفتند و برخی از نو بوجودآمد و … کاین وضعیت را شناخت رسمی در سطح بین‌المللی مینامند !!
در مورد اصطلاح فاعلیت عقبگرد ؛ جناب شما طفیلی را کیک و خسک معنی میکنید ؛چگونه ممکنست معنی این اصطلاح و عینیت تطبیقی آنرا بدانید؟! ، یا این بحث آشپزخانه ئی ، که کی خانه داشت و کی خانه هم نداشت و مهمند فقیر و غریب بود و … . این بازی با کلمات سطح و شناخت مباحث را در موضوع مورد مناقشه نشان میدهد و با تاریخ هیچ رابطه ئی ندارد !!؛زیرا تاریخ میبیند کاین افراد وابستهٔ مستقیم یا غیر مستقیم انگلیس ، روس و … بودند ،یا نه . اگر بودند چرا بودند ؟ و اگر نبودند بنا بکدام دلائل نبودند ؟! ؛ لهذا من افتخار میکنم که اعظم سیستانی با نوشتهٔ من موافق نیست !!!. . بهر رنگی خواهی جامه بدل کن ---- من ترا از طرز خرام میشناسم.