کاسهٔ سفالی باستانی با نقش صلیب شکسته؛ اثری از هشت هزار سال پیش

این اثر ارزشمند، یک کاسهٔ سفالی با قدمتی حدود ۸۰۰۰ سال است که از منطقهٔ سامرا، در نزدیکی بغداد (عراق امروزی)، کشف شده است. این اثر از جمله کهن ترین نمونههای سفال نگاری منقوش در خاورمیانه به شمار می رود.

در طراحی درون این ظرف، نقوش هندسی و نمادین بسیار دقیق و معناداری دیده می شود:

بر لبهٔ داخلی آن، نوارهای موج دار و شکستهٔ مارپیچ نقاشی شده است، که نماد جریان انرژی و حرکت کیهانی در فرهنگهای باستانی است.

در سطح اصلی، چهار ماهی در حرکت دیده می شوند که هرکدام توسط یک پرنده تعقیب می گردند؛ این ترکیب نمادی از چرخهٔ زنده گی، آب، تغذیه و هماهنگی میان نیروهای آسمانی و زمینی است.

در قلب این ظرف، نقش یک صلیب شکسته (卐) یا «سواستیکا» ترسیم شده است؛

این نماد، هزاران سال پیش از آن که توسط نازی ها مصادره شود، در فرهنگهای باستانی آریائی، هندوئی، بودائی، زرتشتی و مهرپرستی، نشانهٔ خورشید، نیکی، خوش اقبالی، جاودانگی، و تولد دوباره بوده است. در آئین مهر، سواستیکا نمایانگر حرکت چرخش دار خورشید در آسمان و پویائی حیات بود.

این کاسهٔ سفالی در حال حاضر در موزهٔ پرگامون (Pergamon Museum) در شهر برلین، آلمان نگهداری می شود و یکی از آثار برجستهٔ تمدنهای اولیهٔ بین النهرین و نمادی از پیوند تمدنی شرق و نمادگرائی کیهانی در عصر نوسنگی است.