37

جفت بازوبند طلایی با نقش سر شیر از گنجینه باختر

از کتاب: سخنان نغزی از پرچمن
02 September 2025

این جفت بازوبند طلائی نفیس، با انجام هائی به شکل سر شیر و تزییناتی از نگینهای فیروزه ئی، از جمله آثار برجستهٔ گنجینهٔ باختر به شمار می رود. این بازوبندها در جریان کاوشهای مشترک افغان-شوروی در سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ میلادی، از گور شمارهٔ (۶)  در محوطهٔ باستانی طلا تپه در حومهٔ شهر شبرغان، ولایت جوزجان (شمال افغانستان امروزی) کشف گردید.

این گور متعلق به زنی اشراف زاده و ثروتمند بود که بر اساس شواهد انسان شناسی، حدود ۴۰ سال سن داشته است.

قدمت این آثار به حدود( ۲٬۰۰۰) سال پیش، یعنی قرن اول میلادی بازمی گردد. این دوره با حکومت هرایوس (Heraios)، یکی از نخستین فرمانروایان کوشانی و از مؤسسان دولت بزرگ کوشانیان در سرزمین آریانا هم زمان است.

ساختار هنری این بازوبندها نمایانگر تلفیقی از هنر بومی، نفوذ یونانی-اسکیتی، و عناصر نمادین حیوان محور در آئینهای فرهنگی آسیای میانه " افغانستان"  است.

این بازوبندها اکنون به عنوان بخشی از مجموعهٔ گران سنگ «گنجینهٔ باختر» در موزه ملی افغانستان - در کابل نگهداری می شوند.

منابع و مستندات:

Viktor Sarianidi, The Golden Hoard of Bactria: From the Tillya-Tepe Excavations in Northern Afghanistan, 1985.

Bernard, P. “The Bactrian Treasure and Tillya Tepe Tombs,” Bulletin de l'École française d'Extrême-Orient, 1980.

La fabuleuse histoire du trésor de Bactriane, Musée Guimet, Paris, 2006.

اسناد رسمی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، بخش باستان شناسی، کابل (۱۹۷۹).

اطلاعات انسان شناسی همراه با گزارشات حفاری ساریا نیدی و هیئت افغان-شوروی.