سکندر که صیتش جهان را گرفت

از کتاب: هفت اورنگ ، مثنوی

سکندر که صیتش جهان را گرفت

بسیط زمین و زمان را گرفت

چو گرد جهان گشتن آغاز کرد

به کشورگشائی سفر ساز کرد

ز دیدار او مادرش ماند باز

بر او گشت ایام دوری دراز

تراشید مشکین رقم خامه ای

خراشید مشحون به غم نامه ای

سر نامه نام خداوند پاک

فرح بخش دل های اندوهناک

فرازندهٔ افسر سرکشان

فروزندهٔ طلعت مهوشان

به صبح آور شام هر شب نشین

حرارت بر هر دل آتشین

وز آن پس ز مادر هزاران سپاس

بر اسکندر آن بندهٔ حق شناس

بر او باد کز حد خود نگذرد

بجز راه اهل خرد نسپرد

خیال بزرگی به خود گو مبند!

که بر خاک خواری فتد خودپسند

چرا دل نهد کس بر آن ملک و مال

که خواهد گرفتن به زودی زوال؟

کف بسته مشت است و آید درشت

ز دارنده بر روی خواهنده مشت

مکن عجب را گو به دل آشیان!

که دین را گزندست و جان را زیان

بسا مرد کو دم ز تدبیر زد

ولی بر خود از عجب خود تیر زد

جهان کهنه زالی ست زیرک فریب

به زرق و دغا خویش را داده زیب

نداند کس از صلح او جنگ او

به نیرنگ سازی ست آهنگ او

نشد خانه ای در حریمش به پای

که سیل حوادث نکندش ز جای

بنائی برآورده در چل چله

نگونسار سازد به یک زلزله

به هر کس که در بند احسان شود

چو طفلان ز داده پشیمان شد

کند رخنه در سد اسکندری

کند از گل آنگه مرمت گری

در او یک سر موی، تمئیز نیست

تفاوت کن چیز و ناچیز نیست