32

قدیمترین خط افغانستان در دوره تاریخی خط آرامی

از کتاب: تاریخ خط و نوشته های کهن افغانستان از عصر قبل التاریخ تا کنون
10 May 1931

مردم آرامی (1) از حو الی قرن 15ق ، م در وادیهای شمال عربستان تمکن داشته ودولت های را تا شمال سوریه تشکیل داده بودند.

از نوشته های میخی قرن چهاردهم قبل المیلاد ثابت می آید که جمعی ازمردم سوتی (2) آرمی در سوریه و حوالی دمشق میزیستند در حالیکه برخی قبایل آرامی در مناطق جنوب فرات تا کرانهای خلیج پارس پراگنده بودند (تاریخ اللغات السامیه115) که در حدود 586 ق ، م بعد ازانحطاط قدرت فنیقیان امور تجارت راه خشکه بدست آرمی جای خط آشوری را گرفت که ز هند تا مصرپهنائی یافت و حتی در عصر عروج آشوریان نیز زبان آرامی با آشوری یکجــا زبان تحریر و دفتر بود چنانچه بر حواشی الواح با مکشوفۀ آشوری زبان آرامی هم دیده میشود.

(تاریخ فن تحریر 194) 

قدیمترین سنگ نوشته های آرامی که تا اکنون کشف شده از قرن هشتم قبل المیــلاد است که از تل سنجرلی (3) شمال سوریه بدست آمده و با مربرکب ملک شمال 745 – 725 ق ، م نقر شده است (4) ولیبعد از قرن 5 ق ، م خط آرامی بدین ترتیب شکل خاصی را بخود میگیرد که سر و پهلوی حروف آرامی کشاده و زاویه های آن گرد میشود. 

که این تـــبدیل اشکال در عصـــره خامنشیان (550-330 ق ، م) در آن واقع میگردد. (5)

در نقشه 3 انشعابخطوط متعـــدد آسیایی را از رسم الخط آرامی با مطابقۀ قرون قبل و بعد از میلاد ملاحظه میفرمایید که آنچه بتاریــخ افغاستان قدیم ممالک مجاور آن ربطی دارد به علامت × نشانی شده است.