32

سیمجوریان

از کتاب: تاریخ مختصر افغانستان (جلد ۱) ، فصل سوم ، بخش دورۀ مستقل اسلامی
23 August 1967

کلمه سیمجور بقول جستی در نامهای ایرانی بمعنی گورخر سیمین است (سیم +گور)  و این نام ابوعمران سیمجور یکی از سرداران خراسانست که به دربار اسماعیل بن احمد سامانی وظیفۀ دوات داری (سرمنشی) داشت (٢٨٧هجری) و او را دواتی گفتندی.  که یک خانوادۀ بزرگ خراسانی بود. 

ابوعمران سیمجور دواتی در سنه ٢٩٨هجری از دربار احمد بن اسماعیل سامانی به حکمران سیستان گماشته شد،  ولی یک یکسال بعد (٣۰۱هجری)  سیستانیان با نصر بن احمد مخالفت کردند،  و سیمجور از آنجا بیرون رفت.  در سنه ٣۱۴هجری چون امیر نصر بن احمد ری را فتح کرد،  حکومت آنرا به سیمجور داد،  و او از لشکرکشان و دلاوران عصر خود بود،  که در سنه ٣۱۶هجری با ابوالحسن بن ناصر اطروش هم در حواشی خراسان جنگیده است. 

٢- ابوعلی ابراهیم بن سیمجور پس از پدر خویش حاکم مرو و هرات و نیشاپور و قهستان بود (٣٣٣- ٣٣۵هجری)  و نوح بن نصر او را بعد از عزل ابوعلی احمد چغانی به حکمرانی خراسان گماشت،  و مدتی هم والی گرگان بود،  وفاتش در ٣٣۶هجری بود. 

٣- ابوالحسن محمد بن ابراهیم بن سیمجور: بعد از مرگ پدر سپهسالاری خراسان و لقب ناصرالدوله داشت،  و در سنه ٣۵۶هجری با لشکری به تسخیر ری گماشته شد،  و در ذیحجه ٣٧٨هجری بمرد. 

۴- ابوعلی محمد مظفر بن محمد بن ابراهیم،  بعد از وفات پدر جانشین او شد و حاجب الباب و مدتی در حیات پدر حاکم هرات بود،  ولی بعد ازان فرمانروا و سپه سالار خراسان در نیشاپور مقرر گردید.  او سکه هم زده و دعوی استقلال میکرد،  تا که به فایق حکمران بلخ متحد گردیده و بر ضد امیر نوح سامانی بغاوت کردند ولی امیر سبکتگین و پسرش محمود با ایشان جنگیدند،  و در روز ۱۵ رمضان ٣٨۴هجری در طوس آنها را شکست دادند،  ابوعلی به خوارزم گریخت و در آنجا در غرۀ رمضان ٣٨۶هجری گرفتار شد و عاقبت او را به سبکتگین دادند،  و در قلعۀ گردیز محبوس بود تا در ٣٨٨هجری بمرد. 

۵- ابوالقاسم علی بن محمد بن ابراهیم : والی هرات بود و در سنه ٣٨۶هجری به نیشاپور افتاد،  و به سلک رجال دربار سبکتگین پیوست،  و حکمرانی قهستان یافت. و بعد از دیدن نشیب و فراز به منتصر سامانی پیوست (٣٩۱هجری)  و در سرخس با نصر بن سبکتگین جنگ کرد و گرفتار شد،  و او را به غزنه فرستادند. 

۶- ابوالحسن بن ابوعلی سیمجوری: چون در سنه ٣٨۵هجری پدرش مغلوب شد،  او به ری رفت ولی در نیشاپور بدست امیر محمود گرفتار آمد،  و بغزنه فرستاده شد،  و در قلعۀ گردیز محبوس بود. 

٧- ابوسهل بن ابوالقاسم علی بن محمد:  در حدود ٣٨٨هجری زندگی داشت. 

رجال معروف این خاندان در حوادث عهد سامانی و اوایل غزنوی خراسان سهم بزرگی دارند،  و مدتها باستقلال و قوت تمام حکم رانده اند،  و گاهی بعنوان پادشاه سکه نیز زده اند،  چنانچه سکۀ ابوالحسن محمد،ناصرالدوله که از ٣٧٢تا ٣٧٧هجری حکم رانده موجود است،  و یک دختر او در حبالت نوح بن منصور پادشاه سامانی بود.  همچنین ابوعلی محمد مظفر ملقب به عمادالدوله (٣٧٧- ٣٨٧هجری)  نیز سکه زده و استقلال داشته است. 

(نسب نامۀ نمبر ۴٨دیده شود)