32

مآخذ و مراجع تاریخ مختصر افغانستان

از کتاب: تاریخ مختصر افغانستان (جلد ۱) ، فصل سوم ، بخش دورۀ مستقل اسلامی
23 August 1967

کتبی که در نوشتن این کتاب ازان استفاده شده است: 

۱- تتمة البیان سیدجمال الدین افغانی طبع قاهره ۱٩۰۱ م                                          ۲- جنگ افغان و فارس ترجمه جارج نیون هامفو ردایزک به انگلیسی به لاتینی طبع لندن. ۳- زندگانی نادرشاه از نورالله لارودی تهران ۱٩٣٩م                                           ۴- روضة الصفای ناصری ج ٨ از رضا قلی هدایت تهران ۱٣۰٢ق                           ۵- پټه خزانه و تعلیقات آن بقلم حبیبی کابل ۱٩۴۴م                                              ۶- آئین اکبری از ابوالفضل لکنهو ۱٣۱۰ق                                                        ۷- تاریخ افاغنه (اردو) از سید ظهور الحسن موسوی طبع هند ۱٣٣۰                         ۸- تاریخ نظامی ایران ج ۱ تهران ۱٣۱۵ش                                                      ۹- نادرنامۀ (خطی) نسخۀ کتب خانۀ حبیبی از مولف نامعلوم.                                  ۱۰- سیرالمتآخرین ازغلام حسین طبع نولکشور لکنهو.                                         ۱۱- درۀ نادره از میرزا مهدی استر آبادی بمبئی ۱٣۰٩ق                                      ۱۲- مجمع التواریخ از میرزا محمد خلیل مرعشی صفوی تهران 

۱٣- مجله کاوه سال ٢ طبع برلین ۱٣۰٣ش.                                                       ۱۴- تاریخ ایران از سرجان ملکم بمبئی ۱٨۶٧م 

۱۵- تاریخ افغانستان از ملیسن طبع دوم لندن ۱٨٧٨م 

۱۶- تاریخ سلطانی از سلطان محمد خالص قندهاری بمبئی ۱٢٩٨م 

۱٧- خورشید جهان از شیر محمد گنداپور لاهور ۱٨٩۴م 

۱٨- منتخب اللباب خافی خان طبع ایشیا تک سو سایتی کلکته ۱٨٩۶م 

۱٩- حیات افغانی از محمد حیاتخان لاهور ۱٨۶٧م 

٢۰- میرویس نیکه از بینوا کابل ۱٣٢۵ش.

٢۱- مجمع التواریخ از مرزامحمد خلیل مرعشی صفوی تهران ۱٣٢٨ش.

٢٢- عباسنامه از محمدطاهر وحید قزوینی تهران ۱٣٢٩ش.

٢٣-خلاصة الانساب ابدالی (قلمی) 



٢۴- مشاهیر ابدالیان از حبیبی کابل ۱٣٢۵ش                                                      ۲۵- رهنمای افغانستان کابل ۱٣٢٨ش.                                                            ۲۶- لوی احمد شاه بابا از حبیبی کابل ۱٣۱٩ش.                                                  ۲۷- دول اسلامیه از خلیل ادهم استانبول ۱٩٢٧م.                                                 ۲۸- مغزن افغانی از نعمت الله هروی (قلمی)                                                      ۲۹- تذکرة الابرار و الاشرار از اخوند درویزه پشاور طبع هند و پریس ۱٣۰٨ق.                ۳۰- صولت افغانی از محمد زردار خان افغان نولشکور لکنهو ۱٨٧۶م.                                  ۳۱- تاریخ افغانستان ج  ۱-٢ از کهزاد کابل ۱٩۴۶م                                             ۳۲- افغانستان در قرن نزدهم از سید قاسم رشتیا طبع کابل ۱٣٢٩ش.                         ۳۳- اکبر نامه منظوم حمید کشمیری کابل۱۱٣٣۰ش .                                           ۳۴- در زوایای تاریخ افغانستان از احمد علی کهزاد کابل ۱٩۵٢م.                             ۳۵- مشاهیر الشرق از جرجی زیدان ج ۱- قاهره ۱٩۱۰م .                                    ۳۶- المسالک و الممالک ابن خردادبه،  لیدن ۱٣۰۶ق.                                           ۳۷- دائرة المعارف اسلامی لیدن ۱٩٢٧م.                                                         ۳۸- ایرانشهر از مارکوارت طبع برلین ۱٩۰۱م

٣٩- ترجمه ایران بعهد ساسانیان از کرستن سین طبع دهلی ۱٩۴۱م.

۴۰- فتوح البلدان از بلاذری- قاهره ۱٩۰۱م. 

۴۱- مجمل التواریخ و القصص طبع بهار تهران ۱٩٣٨م

۴٢- تاریخ سیستان طبع بهار تهران ۱٩٣۴م.

۴٣- تاریخ طبری ترجمۀ بلعمی لکنهو ۱٩۱۶م.

۴۴- چچنامه علی حامد کوفی سندی طبع داؤد پوته دهلی ۱٩٣٩م. 

۴۵- جریدۀ امان افغان طبع کابل ۱٩۱٩م. 

۴۶- تاریخ پشتون از قاضی عطاالله طبع پشاور ۱٩۴٧م.

۴٧- الفهرست ابن الندیم قاهره ۱٣۴٨ق.

۴٨- کتیبه های موزیم پشاور از عبدالشکور پشاور ۱٩۴٨م.

۴٩- تاریخ التمدن الاسلامی از چرچی زیدان قاهره ۱٩۰٢م. 

۵۰- تاریخ ادبیات فارسی از براون لندن ۱٩۰٢- ۱٩٢۴م.                                           ۵۱- کتاب الخراج قدامه بن جعفر لیدن ۱٨٩٢م.                                               ۵٢- تاریخ روابط سیاسی ایران از نجف قلی معزی- تهران ۱٩۴٧م.                       ۵٣- تاریخ هند دولافوز تهران ۱٩٣۶م.                                                       ۵۴- اقبال نامه جهانگیری از معتمد خان بخشی کلکته ۱٨٨۵م.                             ۵۵- تزک جهانگیر- طبع فیروز هادی لکنهو ۱٣٢٧ق.                                      ۵۶- ماثر رحیمی از عبدالباقی کلکته ۱٩٢۵م.                                                ۵٧- تزک بابر ترجمه عبدالرحیم خان خانان بمبئی ۱٣۰٨ق.                                ۵٨- رقعات عالمگیر طبع دارالمصنفین اعظم گده ۱٩۴۵م.                                         ۵٩- منتخب التواریخ از عبدالقادر بدایونی طبع کلکته                                             ۶۰- اکبر نامه از ابوالفضل کلکته ۱٨٨۶م.                                                       ۶۱- عالمگیر نامه از محمد کاظم ۱٨۶٨م.                                                      ۶٢- طبقات اکبری از نظام الدین هروی کلکته ۱٩٣۱م.                                       ۶٣- مآثر الامراء از صمصام الدوله کلکته ۱٣۰٩ق.                                            ۶۴- بابر از فرنارد گروناد فرانسوی طبع پاریس ۱٩٢۶م.                                     ۶۵- فارس نامه از ابن البلخی طبع گمبرج ۱٩٢۱م.                                               ۶۶- افغانستان در عصر تیموریان هند از حبیبی طبع کابل                                      ۶٧- تاریخ فرشته از محمد قاسم طبع لکهنو ۱٣٢۱ق.                                                  ۶٨- زینت الزمان فی تاریخ هندوستان از ملک الکتاب شیرازی بمبئی ۱٣۱۰ق.             ۶٩- تاریخ مختصر هند از ابوظفر ندوی طبع اعظم گده ۱٣۵۵ق.                                     ٧۰- مجمع السلاطین از نواب محمد غوث خان بمبئی ۱٢٧٩ق.                                          ٧۱- تاریخ ایران از عبدالله رازی- تهران ۱٩٣۶ع.                                                            ٧٢- گیمبرج هستری آف اندیا ج ۴ لندن  .                                                                      ٧٣- مطلع السعدین عبدالرزاق سمرقندی (خطی کابل)  .                                                        ٧۴- روضة صفا از میر خواند لکهنو.                                                                              ٧۵- تاریخ سند از سید معصوم بمبئی ۱٩٣٨ع.                                                       ٧۶- مفتاح التواریخ از جان ولیم بیل لکهنو.                                                          ٧٧- لب التواریخ از یحیی قزوینی تهران۱٩٣۵ع.                                                                          ٧٨- تعلیمات بیورج بر بابر نامه لندن ۱٩٢٢ع.                                                  ۷۹- تاریخ هند از ارسکن لندن ۱٨۵۴ع.


٨۰- تاریخ گزیده از حمدالله مستوفی لندن ۱٩۱۰م.                                                                                     ٨۱- مغزن اسلام پښتو از اخوند درویزه (خطی) .                                                                  ٨٢- سلوک الغزات پښتو از ملا مست زمند (خطی) .                                                                             ٨٣- تاریخ مرصع از افضل خان خټک هرتفورد ۱٨۶۰م.                                                                  ٨۴- مقدمۀ کلیات خوشحال خان از حبیبی قندهار ۱٩۴۰م.                                                               ٨۵- پښتانه شعرا ج ۱-٢ از حبیبی کابل ۱٩۴۰ع.                                                          ٨۶- تاریخ افغانی از شیخ امام الدین خلیل (خطی کابل).                                          ٨٧- الکامل از ابن الاثیر طبع بولاق مصر ۱٢٩۰ق.                                                                                     ٨٨- زین الاخبار از عبدالحی گردیزی تهران ۱٩٣۵ نسخۀ خطی مکمل تحت طبع.                ٨٩- طبقات ناصری از منهاج سراج طبع حبیبی در کابل دو جلد ۱٣۴٢ش.                                                        ٩۰- تذکره الاولیاء پښتو از سلیمان ماکو در پښتانه شعراء ج ۱- کابل ۱٩۴۰م.              ٩۱- تاریخ بیهقی از ابوالفضل بیهقی ٣ جلد تهران ۱٩۴٧م.                                                            ٩٢- تاریخ یمینی از ابونصر العتبی قاهره ۱٢٩۰ق.                                                                  ٩٣- تاریخ بخارا از محمد نرشخی تهران ۱٩٣٧م.                                                                        ٩۴- حدودالعالم از مولف نامعلوم تهران ۱٩٣٢م.                                                                                    ٩۵- قابوس نامه تهران ۱٩۴۰م.                                                                                                             ٩۶- قابوس نامه طبع تهران .                                                                                                             ٩٧- جغرافیای تاریخی ایران از بار تولد تهران ۱٩٢٨م.                                                                   ٩٨- مسالک الممالک از اصطخری لیدن ۱٩٢٧م.                                                                           ٩٩- احسن التقاسیم از المقدسی لیدن ۱٨٧٧م.                                                                            ۱۰۰- چهار مقاله عروضی و تعلیقات محمد قزوینی لیدن ۱٩۰٩م.                                              ۱۰۱- جوامع الحکایات عرفی (خطی کابل) .                                                                                      ۱۰٢- لباب الالباب عوفی- لیدن ۱٣٢۱ق ۱٣٢۴ق.                                                    ۱۰٣- منتخبات آداب الحرب و الشجاعه از فخر مدبر لاهور.                                                             ۱۰۴- طبقات سلاطین اسلام از لن پول   تهران ۱٣۱٩ش.                                                        ۱۰۵- تاریخ مختصر ایران از پاول هورن تهران ۱٩٣۴م.                                                                                               ۱۰۶- تاریخ ادبیات ایران از دکتور شفق تهران ۱٩۴٢.                                                                     ۱۰٧- اخبار الدولة السلوقیه از صدر الدین علی لاهور ۱٩٣٣م.                                                                                            ۱۰٨- ذیل جامع التواریخ از حافظ ابرو تهران ۱٩٣٧ م.


۱۰٩- جهانگشای جوینی تهران ۱٣۱۵ش.                                                                                                          ۱۱۰- تاریخ مفصل ایران از عباس اقبال تهران ۱٩٣٢م.                                                                                                                   ۱۱۱- حبیب الیسر از خوخواند بمبئی ۱٢٧٣ق.                                                                                                            ۱۱٢- سیرة جلال الدین از محمد نسوی تهران ۱٣۴۴.                                                                                                                                  ۱۱٣- تاریخ هرگاة از سیفی هروی کلکته ۱٩۴٣م.                                                      ۱۱۴- مقاله تعدیل نسب نامۀ آل کرت از حبیبی شماره ۶٨ مجله آریانا کابل۱٩۴٨م.

۱۱۵- ریاض الانشاء از محمود کاوان حیدر آباد دکن.                                          ۱۱۶- نسب نامۀ افاغنه از محمد عبدالسلام خان عمر خیل هند ۱٩۱۴م.                       ۱۱٧- پادشاهان متآخر افغانستان از یعقوب علی کابلی طبع کابل ۱٩۵٣م.                          ۱۱٨- عمل صالح از محمد صالح لاهوری کلکته ۱٩٣٩م.                                           ۱۱٩- تزک افغانی از محمد عباس خان رفعت طبع هند ۱٢٩٩ق.                                             ۱٢۰- فرهنگ اوستا طبع بمبئی.                                                                        ۱٢۱- خوشحال خان خټک از دوست محمد کامل پشاور ۱٩۵۱ع.                                    ۱٢٢- تاریخ افغانستان از علی قلی میرزا تهران.                                                                           ۱٢٣- تاریخ ایران از فروغی تهران  ۱٣۱٨ق.                                                                                              ۱٢۴- تحفة الحبیب از فیض محمد هزاره (خطی) .                                                                    ۱٢۵-  مجمل التواریخ بعد نادریه از ابن محمد امین تهران ۱٩۴۰م.                                                       ۱٢۶- تاج التواریخ امیر عبدالرحمن بمبئی ۱٣٢٢ق.                                                                                                   ۱٢٧- احمد شاه بابا از میر غلام محمد غبار کابل ۱٩۴۴م.                                                     ۱٢٨- ریاض المحبه از نواب محبت خان (قلمی) .                                                                       ۱٢٩- مکتوبات سیاسی شاه ولی الله دهلوی طبع خلیل احمد نظامی علی گده ۱٩۵۰م.                        ۱٣۰- مکتوبات شاه فقیر الله علوی لاهور.                                                                                   ۱٣۱- ظفر نامۀ رنجیت از امرنات لاهور ۱٩٢٨م.                                                                     ۱٣٢- حیات حافظ رحمت خان از سید الطاف علی بدایون ۱٩٣٣م.                                 ۱٣٣- سراج التواریخ ٢ جلد از فیض محمد هزاره طبع کابل ۱٣٣۱ق.                  ۱٣۴- حیات امیر دوست محمد خان از موهن لال کلکته ۱٨٣٢م.                                            ۱٣۵- عروج بارکزی از الایسیس لندن.                                                                                                                     ۱٣۶- سلطنت کابل از الفنستن لندن ۱٨۱۵م.                                                                                           ۱٣٧- سرحد شمال غرب هند از سرولیم بارتن لندن. 



۱٣٨- جنگ دوم افغان از دیورند لندن .                                                                                                      ۱٣٩- سیاحت غزنی و کابل از واین لندن.                                                                        ۱۴۰- اردوی سند از هوک لندن.                                                                                                        ۱۴۱- مسافرت بشمال هند از کونولی لندن.                                                                                                 ۱۴٢- افغانستان از سر مکموهن لندن ۱٩٢٩م.                                                                                    ۱۴٣- بربادی افغانستان از جنرال سیل لندن.                                                ۱۴۴- سرحدات هند از هولدیج لندن.                                                                          ۱۴۵- افغانستان از کپتان کری لندن.                                                                                                   ۱۴۶- بلوچستان از پوتنچر لندن.                                                                                              ۱۴٧- تاریخ افغانستان از سرپرسی سایکس لندن.                                                            ۱۴٨- تاریخ ادبیات پشتو ج ۱-٢- از حبیبی کابل ۱٩۵۰م.                                                     ۱۴٩- مورخان گمنام افغان از حبیبی کابل ۱٩۴۶ م.                                                  ۱۵۰- محاربۀ کابل از قاسم علی آگره ۱٢٧٢ق.                                               ۱۵۱- فتوح السلاطین منظوم از حسامی آگره  ۱٩٣٨.                                                     ۱۵٢- تاریخ احمدی از منشی عبدالکریم نولکشور   ۱٢۶۶ ق.                                     ۱۵٣- نوای معارک از عطا محمد طبع حبیبی در کراچی ۱٩۵٩ م.                                                   ۱۵۴- مقدمه گرامر پښتو از راورتی کلکته ۱٨۵۶م.                                                                ۱۵۵- الاصابه فی تمییز الصحابه از ابن حجر عسقلانی مصر ۱٣٢٣ق.                                         ۱۵۶- کتاب البلدان از الیعقوبی لیدن ۱٨٩٢م.                                                                            ۱۵٧- سیاست نامه خواجه نظام الملک طبع تهران.                                                                             ۱۵٨- ریسزآف افغانستان از دبلیو بلیو کلکته.                                                                                  ۱۵٩- فتوحات عرب در آسیای میانه از گب طبع لندن ۱٩٢٣م.                                                          ۱۶۰- خلافت ازولیم تمبل میور لندن ۱٩٢۴.                                                                ۱۶۱- تاریخ الاسلام السیاسی والدینی و الثقافی والاجتماعی از حسن ابراهیم ٣ جلد طبع قاهره ۱٩۴٨ م .                                                                                                                                      ۱۶٢- تاریخ مبارکشاهی از یحیی بن احمد سهر ندی کلکته ۱٩٣۱م.                                              ۱۶٣- قانون همایون از خوند میر کلکته ۱٩۴۰م.                                                                                     ۱۶۴- تذکرۀ همایون و اکبر از بایزید بیات کلکته ۱٩۴۱م.                                                          ۱۶۵- خصایص السعاده از محمد سعادت خان ترین لکهنو ۱٨۵۵م.                                                                              ۱۶۶- تاریخ عمومی از عباس اقبال طبع دوم تهران ۱٣۰۵ش.


۱۶٧- همراة الاشباه از محمد حسن طبع اوده.                                                                                                    ۱۶٨- سالنامه های کابل از ۱٩٣۰ تا ۱٩۵٣ طبع کابل.                                                                                        ۱۶٩- مجلۀ کابل  ج ۱-٢ مضمون افغانستان او نگاهی به تاریخ آن از میر غلام محمد غبار کابل ۱٩٣۱-  ۱٩٣٢.                                                                                                                       ۱٧۰- حدیقة الافالیم از مرتضی حسین  بلگرامی لکنهو ۱٢٩۶ هجری.                  ۱٧۱- مسکوکات افغانستان در عصر اسلام احمد علی کهزاد کابل ۱٩٣٩م.                ۱٧٢- منجم العمران از سید محمد امین خاتجی مصر ۱٣٢۵ق.                                                ۱٧٣- فصلی از خلاصة  اخبار خوند میر طبع کویا اعتمادی  کابل ۱٩۴۶م             ۱٧۴- آثار هرات ٣ جلد از خلیل الله افغان هرات ۱٩٢٩  م.                                                                  ۱٧۵- خراسان از میر غلام محمد غبار کابل ۱٩۴۶م.                                                                          ۱٧۶- واقعات شاه شجاع از شاه شجاع سدوزی کابل ۱٩۵٣م.                                                                                        ۱٧٧- وفیات الاعیان از ابن خلکان مصر بولاق ۱٢٩٩ق.                                                   ۱٧٨- مروج الذهب از مسعودی پاریس ۱٨۶۱م.                                                                                    ۱٧٩- تاریخ عرب از فلیپ هتی لندن ۱٩٣۴م.                                                                          ۱٨۰- تجارب الامم از ابن مسکویه لیدن ۱٩۰٩م.                                                                  ۱٨۱- شوکت افغانی از محمد عبدالحکیم خان لودی آگره ۱٣٢۵ق.                            ۱٨٢- دول الاسلام از شمس الدین ذهبی حیدر آباد دکن ۱٣٣٣ق.                                                  ۱٨٣- تاریخ محمود شاهی از فیض الله بنیانی (خطی پشاور) .                                                                    ۱٨۴- تزک تیموری بمبئی ۱٣٢۶ق.                                                                                             ۱٨۵- سبحةالمرجان فی آثار هندوستان از سید غلام علی بلگرامی طبع بمبئی ۱٣۰٣ق.                                                                                                                                      ۱٨۶- تذکرۀ نصرآبادی تهران ۱٣۱۵ش.                                                                                   ۱٨٧- مجالس اللفایس از میر علی شیر نوایی تهران ۱٩۴۴م.                                                              ۱٨٨- تذکرۀ علمای هند از رحمان علی لکنهو ۱٢٩٢ق.                                                 ۱٨٩- د پښتوانخواه د شعر هارو بهار از جم دار مستتر فرانسوی پاریس ۱٨٨٨م.          ۱٩۰- اشعار قرن (۱٧) افغان ازپیدولف طبع هرتفورد ۱٨٩۰م.        






۱٩۱- هفت اقلیم از امین احمد رازی- کلکته ۱٩۱٨م.                                      ۱٩٢- شمع انجمن از سید صدیق حسن بهوپال ۱٢٩٢ق.                                   ۱٩٣- شکرستان افغانی- از میر احمد شاه رضوانی لاهور ۱٣۰۵ق.                       ۱٩۴- بهارستان افغانی- از میر احمد شاه رضوانی ۱٣۰۵ق.                                ۱٩۵- سکینة الفضلاء از عبدالحکیم رستاقی دهلی ۱٣۵۰ق.                              ۱٩۶- قاموس الاعلام از شمس الدین سامی استانبول ۱٣۰٨ق.                             ۱٩٧- مذکر احباب از حسن خواجه  بخاری (نسخۀ خطی برلین) .                       ۱٩٨- حجة الاورنک  شاهیه از تاش محمد القندوزی (خطی کابل) .                     ۱٩٩- آتشکدۀ آذر از لطف علی آذر طبع بمبئی ۱٣۰٩ق.                                  ٢۰۰- گلشن روه از راورتی هرتفورد ۱٨۶۰م.                                                 ٢۰۱- چراغ انجمن از عبدالحکیم رستاقی دهلی ۱۵٢٩م.                                       ٢۰٢- تذکرۀ حسینی از محمد حسین سنبهلی لکنهو ۱٢٩٢ق.                              ٢۰٣- کلید افغانی از هیوز لاهور ۱٨٩٣م.                                                         ٢۰۴- جامی از علی اصغر حکمت تهران ۱٩۴۰م.                                                 ٢۰۵- خزانۀ عامره از غلام علی آزاد طبع هند.                                                       ٢۰۶- تاریخچه شعر پښتو از عبدالحی حبیبی طبع قندهار ۱٩٣۵م.                               ٢۰٧- ریاض الشعراء از واله داغستانی (خطی کابل)  .                                                        ٢۰٨- مرآة الخیالی از امیر شیر علی لودی طبع هند.                                               ٢۰٩-تذکرة الخواتین از عبدالباری آسی طبع لکنهو.                                                      ٢۱۰- خزینة الاصفیاء از مفتی غلام سرور لاهوری لکهنو ۱٩۱۴م.                                   ٢۱۱- مقدمۀ دیوان عبدالقادر خان خټک  از عبدالحی حبیبی طبع قندهار ۱٩٣٧م.      ٢۱٢- فواید الشریعه پښتو از اخوند قاسم پاپن خیل طبع لاهور.                                           ٢۱٣- تاریخ روسای پنجاب از سر لیپل کریفن لاهور.                                                         ٢۱۴- تاریخ پشاور از رای کوپالداس-  لاهور ۱٨٧۰م.                                                              ٢۱۵- البرامکه از محمد عبدالرزاق طبع هند.                                                                            ٢۱۶- جغرافیای قدیم کندهارا از موسیو فوشه کلکته ۱٩۱۵م.                                          ٢۱٧- اخبار برامکه از عبدالعظیم کرکانی تهران ۱٢۱٢ش.                                                                    ٢۱٨- تاریخ تمدن ایران ساسانی از سعید نفیسی طبع تهران ۱٣٣۱ش.




٢۱٩- تهذیب و تمدن اسلامی ج ۱-٢ از رشید اختر ندوی طبع لاهور ۱٩۵٢م.                       ٢٢۰- نقود الاسلامیه از مقریزی نسخۀ خطی دمشق بذریعه تهذیب و تمدن اسلامی.     ٢٢۱- تاریخ طبرستان از بهاءالدین محمد بن حسن بن اسفندیار در ۶۱٣ قمری طبع تهران ۱٣٢۰ش.                                                                                                                                                       ٢٢٢- افغانستان بیک نظر از میر غلام محمد غبار طبع سالنامۀ کابل.                                  ٢٢٣- روضة السلاطین از فخری هروی طبع تبریز ۱٣۴۵ش.                                                        ٢٢۴- تاریخ ادبیات فارسی از دکتر براون طبع لندن.                                         ٢٢۵- تاریخ ادبیات در ایران از دکتر صفا طبع تهران ۱٣٣٨ش.                                             ٢٢۶- تاریخ الادب العربی از بروکلمان طبع ۱٩۶٢م.                                                ٢٢٧- سبک شناسی بهار سه جلد طبع تهران ۱٣٣٧ش.                                                                         ٢٢٨- آریانا انتیکوا-  ااز ویلسون طبع لندن ۱٨۴۱م.                                                                 ٢٢٩- طبایع الحیوان مروزی طبع مینارسکی در لندن ۱٩۴٢م.                                                 ٢٣۰- مجمل فصیحی ٣ جلد طبع محمود فرخ در مشهد ۱٣٣٩ش.                                          ٢٣۱- کتاب الهند از البیرونی طبع حیدر آباد دکن ۱٩۵٨م.                                           ٢٣٢- آثار الباقیه از البیرونی طبع لیبسیک ۱٨٧۶م.                                                      ٢٣٣- معجم الانساب از زامباور طبع قاهره ۱٩۵۱م.                                              ٢٣۴- حدودالعالم از مولف نامعلوم طبع تهران ۱٣۴۰ش.                                        ٢٣۵- جغرافیای خلافت شرقی از جی-  لی سترینج ترجمه اردو طبع حیدر آباد دکن ۱٩٣۰م.                                                                                                      ٢٣۶- الاعلام خیرالدین زرکلی طبع قاهره ۱٩۵٩م.                                                     ٢٣٧- راحة الصدور راوندی طبع تهران ۱٣٣٣ش.                                                       ٢٣٨- الفهرست ابن ندیم طبع قاهره ۱٣۴٨ق.                                                           ٢٣٩- احیاء الملوک در تاریخ سیستان از ملک شاه حسین سیستانی طبع تهران ۱٣۴۴ش.       ٢۴۰- مقالات الشعراء از میر علی شیر قانع تتوی طبع کراچی ۱٩۵٧م.                            ٢۴۱- تکلمۀ مقالات الشعراء از محمد ابراهیم خلیل تتوی طبع کراچی ۱٩۵٨م.