32

نصیرالدین محمد همایون

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند ، فصل دوم

 همایون فرزند بابر که در شب سه شنبه ۴ذیقعده (۹۱۳ه‍) در ارگ کابل از بطن ما هم بیگم دختر یکی از اشراف خراسان متولد گردیده بود، بشرحیکه ذکر رفت از طرف بابر به شاهی انتخاب و بعمر (۲۴) سالگی بتاریخ ۹جمادی الاولی (۹۳۷ه‍) در آگره بستی امیر نظام الدین علی خلیفه (وکیل السلطنه) و محمد مقیم هروی (پدر مؤلف طبقات اکبری) باخت شاهنشاهی نشست. همایون برادران داعیه طلب و رقابت پروری داشت، کمی نگذشته بود که شاهنشاهی بابر به سبب اختلاف و شقاق برادران مضمحل گردید و همایون در حیات خود حوادث ناگواری را دید و به مشقت های زیادی گرفتار آمد. 


وقتیکه بابر در هند بدنیای دیگر کشید، شهزاده کامران در افغانستان بود و بر کابل و قندهار حکمرانی داشت، چون از فوت پدر شنید خواست مملکت پنجاب را هم ضمیمۀ حکمرانی خود کند، بنابران بر لاهور تاخت آورد، و آنشهر را گرفت، همایون که از مطامع برادران واقف بود، پنجاب و پشاور‌و لغمان و‌کابل و قندهار و بامیان را خطۀ حکمرانی کامران شناخت و به میرزا هندال برادر خود ولایت میوات و آلور را در هند داد و میرزا عسکری برادر دیگر را به حکمرانی ولایت سنبل هند گماشت، و باین صورت موقتا برادران داعیه طلب را تسکین نمود(۱)


علاوه بر آن اشخاص دیگری را که دم از رقابت و هم چشمی می‌زدند به حکمرانی ولایات ممکلت گماشته که از آن جمله بدخشان را به میرزا سلیمان ولد جان میرزا (علم بابر ) سپرد(۲).