تولک و فرسی

تولک حکومت درجه دوم و علاقه داری فرسی از ملحقات آن است. به سمت جنوب غربی شهر به فاصلهٔ چهل کرور تخمیناً واقع است. در پهلوی قلعه ای که فعلاً مرکز حکومت در آنجا است پیشتر قلعۀ بزرگی بوده، به نام تولک یاد می شده و از این جهت تمام توابع و ملحقات آن را تولک

می نامند. تولک در کهساتانات پُرسنگی واقع است و به دره های کوچک و بزرگ تقسیم میشود. آبی که از کوهستانات خود تولک تشکیل می یابد تولک را آب داده و اضافگی آن به تگاب اشنان یکجا شده و در دهنه دو آب محال او به به دریای هرات میریزد. رود تولک به نام رود کبگان

شهرت دارد. آثار عتیق و نشان معمورات گذشته سوای همان قلعه خرابه در دیگر جاهای تولک کم به نظر می آید. در سمت غربی تولک غاری است که به نام غار گوکش اشتهار دارد با وضع عجیبی ساخته شده راه داخل شدن آن میگویند از چاهی است که از سنگ تعمیر شده. بعد از طی شدن چاه، به خود غار داخل میشوند. در میان غار به هر سمت دروازه ها و اثر خانه هایی که از سنگ ساخته با وسعت و عظمت عجیبی ملاحظه می شود. اما در حصه های آخرین غار به نسبت خرابی هوا و حرارت مرکزیه زمین کسی رفته نمی تواند. اهالی تولک به اکثریت تایمنی و برخی تیموری و زوری هم میباشد. زراعت تولک عموماً جو و گندم است