32

پښتو او اوستا

د پښتو ادبیاتو تاریخ ، څلورمه برخه

اوستا ژبه ـ باختري اوستا او نوې اوستا ـ د اوستا ټوکونه ـ اوسني اوستا په پښتو کي د اوستا ژوندی کلمات ـ په پښتو کي اوستا ـ زرا تشترا ـ سپنتمان - اهورا مزدا ـ واره - بامي ـ اسپه ـ کاوه ـ د ځايو نومونه ـ مانده - راغه - سپین غر ـ د ځينو وسلو نومونه ـ عمومي مشابهت او نزديوالي ـ د تطبيق جدول

_________________


لومړۍ خبري

لکه چه دمخه وویل شوه، اوستا ژبه هم لکه سنسکریت له آريائي پخوانو ژبو څخه ده، او د پښتو له ادبي تاريخ سره ډیره اړه لري.

اوستا د آريائي باختر او بخدي يوه زړه ژبه ده، چه موږ ئې د پښتو سره ډير كلمات او لغات مشترک مومو، او لکه د پښتو رابطه چه د سنسکریت سره ټينگه وه، د اوستا سره هم دغسي کلکه اړه لري.

په حقيقت کي دا درې ژبي (سنسکریت، اوستا، پښتو) سره خوندي دي، او په یوه هیواد کي زيږيدلي او تربيه شوي دي، سنسكريت د هند په ارتو ورشوگانو کي خپره شوې، او اوستا په باختر کي ځوانۍ ته رسیدلې ده، پښتو د پښتنو او پکهت سره یو ځاي، پخپلو غرو کي تر اوسه ژوندۍ پاته ده. 

د پښتو د ادبي تاريخ د څرگندولو او قدامت له پاره موږ نا څاره یو، چه پښتو له اوستا سره هم پر تله کړو، او په هغو اصولو چه د سنسکریت سره مو مقایسه کړې وه، (دریمه برخه) اوس ئې په دې برخه کي د اوستا سره اوږه په اوږه ودروو.

د دې له پاره چه تاسي ته د اوستا تاريخي كيفيت لږ څه معلوم سي، او هم ئي ادبي آثار وپیژنئ، لومړی به د سنسکریت په ډول په خورا لنډو کرښو کي تاسي ته د دې ژبي تاريخ او بيا ادبي آثار در وښیم بیا به نو په اصلي مقصد يعني مقايسوي څيړنه پيل وکړم. 

لکه په دریمه برخه کي چه فقط د سنسکریت ځيني مشهور او خورا مهم کلمات په پښتو کي پلټل کیده دغسي به د اوستا د لغاتو او مهمو کلماتو پلټنه او پر تله وکړو.

 اما د قواعدو او د ژبي د اصولو مقایسه او تطبیق به په یوه بیله برخه که وسي، دلته فقط لغوي او ژبنۍ څيړنه د لغت او كلمه سازۍ له روهه کيږي.