مرثیه و تاریخ وفات معزی
در تاریخ وفات معزی شاعر معروف آغاز قرن ششم اختلافات که قول تقی کاشی ۵۴۲ -ق باشد ولی مرحوم عباس اقبال آنرا بنحو قطع و یقین مؤخر از ۵۲۰ ه نمیداند و از اشاره به پاره وقایع تاریخی در دیوان معزی وفاتش را بین ۵۱۸-۵۲۰ تعیین میکند ( خاتمۀ تفسیر ابوالفتح رازی ۵ (۶۳۵) این تعیین بجاست زیرا سنایی چند مرثیه از معزی دارد که از هر یکی تاریخ وفاتش ۵۱۸ ه بر می آید ولی کسی ملتفت این مسئله نیست زیرا در همه این تاریخ گویی، اختفا و تعمیه و رمز و اشارات بعیده و حتی گاهی اغلوطه و غوامض حسابی هم بکار رفته و هیچ صریح الدلاله نمی باشد. سنائی گوید:
گر تیر فلک داد کلاهی به معزی
تازان کله اینجا غذی جان ملک ساخت
او نیز سوی نیز فلک و‌بپاداش
پیکان ملک تاج سر تیر فلک ساخت
حل معما بصورت عددی و رقمی در عمل انتقاد تسهیل:
ت(کلاه تیر ) -۴۰۰+معزی ۱۱۷-۵۱۷+شکل همان پیکان = ابالتزام صوری و معنوی با رقم تیر جمله شد ۵۱۸ ه ق تاریخ وفات که درینجا + معزی از اصول مقومه و الف پیکانی باعتبار رقم از اصول متممه است .
(۷)
مرثیه دیگر معزی
تا چند معزای معزی که خدایش
زینجا بفلک برد و بقای ملکی داد
چون تیز فلک قرینش بره آورده
پیکان ملک بر دو به تیر ملکی داد
حل : صورت رقمی وعددی کلمه معزای = ۱۱۸+ت از تیر فلک ۴۰۰-۱۸ -ه ق که در مرثیه اول هم همین است (بدلالت اجمالی )
(۸)
دیگر
سخن را بخواب اندرون دوش گفتم
که گر شد معزی تو دایم همی زی
فلک سرد بادی بر آور د گفتا
دریغا معزی - دریغا معزی
حل : گفتا۵۰۱+ بادی ۱۷=۱۸=۵۱۸ ه ( بصورت عددی اصول مقومه که فعل گفتا هم درانست ).
بنشست عطارد بمعزای معزی (ص ۱۰۹۹ دیوان سنائی)
حل:عطارد ۲۸۴+معزی ۱۱۷+معزی ۱۱۷=۵۱۸ه ق)
(بصورت عددی رقمی ) پس از چهار مرثیه سنایی که برای معزی گفته همین تاریخ ۵۱۸ ه ق بر می آید که درین سال از جهان رفته است .