32

معاهدات قلات

از کتاب: تاریخ تجزیه شاهنشاهى افغان

خانان قلات از عصر احمد شاه ابدالی تابع دولت افغانی بودند در سنه ۱۸۳۸ که معاهده مثلث لاهور بین انگلیس و رنجیت و شاه شجاع امضاء شد و لشکر اندس به افغانستان سوق میشد قبل ازان تأمین سند و درۀ بولان برای گذشتن لشكر لازم بود بنابران برنس با موهن لال وغیره بدربار محراب خان قلات فرستاده شدند و معاهدۀ ذیل را با او امضا کردند:

چون قبلاً دولت انگلیس با شاه شجاع یک معاهده را امضا کرده و محراب خان و اسلاف او قبلاً تابع سدوزائی بودند، بنابران بر حسب رضای شاه موصوف محراب خان و اخلافِ او نسلاً بعد نسل عهد نامۀ ذیل را قبولدار شدند

۱ - اولا دو اخلاف نصیر خان که از عهد احمد شاه درانی بر سر زمین قلات و کچهی و خراسان و مکران و کیچ و بیله و بندرگاه سومیانی حکمران بودند بعد ازین هم باقی و قایم خواهند بود.

۲- حکومت انگلیس در امورِ داخلی قلات و رعایای خان دخلی نخواهد کرد، و شاه نواز خان و دودمان او را نخواهد شناخت، و اگر شاه را از خان رنجشی باشد، برفع آن خواهد ،کوشید و حقوق خان را محفوظ خواهد داست.

۳- تا وقتیکه لشکر انگلیس در خراسان اند،  دولت انگلیس مبلغ یک و نیم لک روپیه کمپنی را به قسط شش ماه به محراب خان تأدیه خواهد کرد.

۴- چون خان قلات مطیع شاه و دوست دولت انگلیس است بنابران در تهیۀ وسایل حمل و نقل و غله و حفظ راه از شکارپور تا کچلاک و باز داشتن درۀ بولان و دادر و روزن خواهد کوشید.

۵- قیمت وسایل حمل و نقل و غله که بوسیلۀ خان مهیا گردد، نقد داده خواهد شد.

۶- چون خان قلات اطاعتِ کامل و خیر خواهی با خاندان سدوزائی دارد بنا بران دولت انگلیس هم در حفظ مراتب دوستی او خواهد کوشید.

۲۸ مارچ ۱۸۳۹ / ۱۲محرم ۱۲۵۵  هـ

(دستخط الف ، برنس ایلچی خاص لارد آکلیند گورنر جنرل و مهر محراب خان والی قلات) (ترجمه از اردو معاهدات ۷ ، ۷۲)