سره کوتل نړیوال هنري باختري مقام . تشیت کر

 پر ۱۸۳۰ زگال پوشمبر لويدیز او خشپز پوهان دهند او افغان دخاورو په پوله دکابل دسیند په کوزنيو برخوکې (چې په حقیقت کې همغه پخواني گندهاراده) په پو ناخاپی توگه ديو نوي هتري مكتب له شته والی سره مخامخ شول چي هغه ته پي د رگریلك وبوديك، دمکتب شوم ورکر نوموړی مکتب دهندي دودیزواثارو، سبكونو او څیروبرعكس نوي خيري درلودي، په هغوكي دیوشاني هنر نفوة او گره وره دپسر خرگند و، مشسهور فرانسوي خنبخ پوه فوشه په همد غه نامه دگندهارایی صفت موضوع هم ورزیاته کره اود رکندهارگریاك وبود باك، په هر خای کی شهرت وموند او ددې هنري مکتب ن دنښې نښانې ورو ورو په سلګونو زرگونو اودلسی زره گونوپه شمبر دکایل سیند په اوردو کی دهندوگش په غرئیو سپمو گی دسند درود تر غاو پوري وموشدل شوي د کابل، پیستور اولمور موزیمونوچي ددی اثارو مرگزونه دی، تول خلك حشی دعوامو طبقه بي له دي اثارو مسره اشنا کره دامکتبد توم، صفشونو، خانگرو مشخصاتو

اوجغرافیابی ساحي له نظره مشهور شو، خوله هفه وخیت شه شر اوسه خه دپاسه پوه پیړی. تیره شوه، مگر اصلي مبداء يي دپردي دننه پتټه پاني ده ددې څه دپاسه يوې پیړۍ پـه اوږدوکې بيـلا بيلوختسيز پوهانو نوموړې موضوع ته مخه وگره او ددي مكتب دپيل پـه اړه ډول ډول مفكوري اونظربات منخ ته راغلل چې په پاي کې دوه ولې شوي او حتی په مقابله يي لاس پورې کړ هغې ډلې چې فوشه يې په راس کې واقع وه وويـل چې ددې مکتب په منخ ته راتللر كي دبحر الرومي دغارو يوناني هنردخیل دی او دويمي ډلي چي دانگلوساکسن پوهان پکی راتول وز په دي اره یی دفوشه نظر رد کړ او زياته يې کړه چې دکندهارا دهنر په مبدا، کې ديوناني رومي" هغه هتر دخیل دی چی درومیانو په روم کې دامپراطوری په وخت يي دتجارتي تلو راتلو په مهال دختيځ په دې سيمه کې ترسره کړي دي، او بيا دانگریز امسترویلن، دیگرام په آشارو ویسره اتگاء کوي او دگندهارا دمكتب په مبداء کی درومیانونقش قاطع گني ددي دواروتظربو طرفداران په پوه خبره کي سره متفق دي، او هغه داچي پخپله باختر په هیخ وجه دگندهارا دمکتب په تشكيل كي كوم الغيز م او دخالت نه درلود او نه پي لري په سره کوتل کې کيندلو ،ختينو اودتيږو مجسمو اوپه ځانګړي توكه دکوشاني شهزاده گانو دهبرین مجسموترکشفولو وروسته چي په يو ناځاپي توگه يي د دوارو پلویانو په ادعاگانو دباطل کربه راشکله او دايي څرګنده کړه چې نه يواځې ددوي دادعاګانو پر خلاف دګندهارا دمكتب په تشکيل کې دخالت لري، بلکې ددې هـنر او ددې مکتب مبدا باختري هشر دی چي هغه په صحبح توگه د دورو په ترتیب سره اپوان باختري، اوا يونان كوشاني) دمکتبونو په نومو یادولامی شو. موسيوهاكن له دويمي نړۍ والې جگري دمخه او په کندز کي له خای نه دراپیداشوبو آتارو وروسنه چی دادهند وگش په شمال کی دمجسمي جوروني لوصری تسي نشاني وي، دلومري خل لسه پساره پسر ۱۹۳۶ز گال داتظریه رامنخ ته گره چي دگریك وبوديك ومكتب مبداء باید دهندوکش په شمال دباختر په سیموكي ولتول شي دامفکوره نورو ختيڅ پیژندونکیونه يواخې داچې په ارامۍ سره رد گره بلگه بی ارزیته یی و گیله، ترخو چي په دي نادي وختونوكي له سره

گوشل غخه نسوي أوتازه نی ناني وموندل شوي اوپه غسوخه توله بي خرگنده کره چی دگندهارا دهتر بنست په شمال کي دباختر ې کې له سيموڅخه دی. دکگوشاني له هغه مجسمو سره دسره کوتل د آشارو ورنه والیچي دگنگا د رمات او ماتورا، په سیمو کی شردي ور اندي کشف شوي وو او ارتباط يي له هبځ يسوي هندي مدری یامکتب سره نه و، تود امفکوره پیاوږي کوي چي گوشاني پاختري هنر دمسيحي په لومہی اودویمه پیری کی دومره پیاروی اوپراخه شوی و چی دآصوسيند له سیمی خخه ترکنگا پورې يـې عمومیت حاصل کـړی و چې دهغې تاثير په مختفلو هنري مکكتبونو لکه دکندهارا په ګريك او بودایي مكتب باندې ثابت و. په بل عبارت دگندهارا دگریسک اوبودیساک مکتب همغه دیاختری کوشانپانومكتب دی چېي بودایي دین او فلسفي ددين له نظره هغي ته پوه خاصه جنبه ورکړې ده او کوشاني امپراطورانو په خانګړی توګه کنیشکا او هونشکا دنظامي قدرت او سیاسي حمابت له نظره چي له مختلفو مذاهبو مره بي ترسره کړيدی، چې په هغه جمله کې دبودایي دین په باختر کې دیونان کكوشاني هنري مکتب په پراخوالي کې پوره ګډون لري.