آفاق جلایر ( بیگی هروی )

آفاق جلایر دختر امیر علی جلابر بود ودر قرن نهم  د رعهد سلطان حسین بایقرا د ر هرات حیات داشت آفاق  با درویش علی برادر امیر علی شیر نوایی ازدواج نمود شوهرش چندی حاکم  بلخ بود (۲) 

این زن ثروت  زیادی داشت و از حسن نظری که با شعرا داشت برای اکثر آن ها  معاش وغیره مقرر کرده بود خودش نیز شعر می سرود و شاعره خوبی بود است تذکره ها بنام های مختلف از او یاد میکنند   . یعنی بنام  آفاقیکه  یا آفا بیگم هروی (۴) و بعضی دیگری  به تخلص بیگی (۵) ذکر او را کرده اند اما ( لطایف نامه فخری) که ترجمه مجالس النفاس علی شیر نوایی است این شاعره را بنام آفاق جلایر ذکر می نمایدو این کتاب  از همه بیشتر  اعتبار دارد .چه مولف آن معاصر شاعره  و برادر شوهرش بوده است . شاید نام او آفاق و تخلص  بیگی بوده باشد و آفاق بیگم یا آفاق بیگ لقبی بوده که بر او از احترام گذاشته بودند . گویند آفاق در اوایل شراب می نوشید ولی 

بعداً توبه نمود . روزی در مجلس شهزاده  میرزا  بدیع الزمان فرزند سلطان حسین بایقرا حضور داشت و چون همه از توبه او اطلاع داشتند  او را به نوشیدن  دعوت نمود آفاق ازین وضع رنجیده  شعر ذیل را فی البدیهه سرود :

من اگر توبه ز می کردم ای سرو نهی  تو                                 خوداین توبه  نکردی  که یعنی می ندهی (۱)

این رباعی و چند فرد نمونه طبع  اوست :

رباعی

آبیکه فلک بلب چکاند مارا                                                     سرگشته بحر  و بر دواند مارا

ای کاش بعزلی رساند مارا                                                    کز هستی خود باز رهاند مارا

فرد

آه از آن زلفیکه دارد رشته جان  تاب از او                               وای از آن لعلیکه  هردم میخورم خو ناب از او 

غربت چه سخن چه داستان است                                           هرجا که خوشی وطن همان است 

اشکیکه سر زگوشه چشمم برون کند                                      بروی من نشیند و دعوی خون کند (۲)