علامه حبیبی به حیث استاد و رهنمای دانشمندان افغانی
از آنجایکه استاد علامه عبدالحی حبیبی موسس و تهداب گذار نخستین فاکولته ادبیات کشور و اداره کننده موسسات علمی و فرهنگی چون اکادمی پشتو (پشتو ټولنه) و انجمن تاریخ افغانستان بود بنابرین شاگردان فراوانی تربیه کرد و با دانشمندان صاحب نظری محشور گردید.
صمیمیت و پاکدلی ، گشاده رویی و یکرویی ، فروتنی و بی تکلفی، تزکیه نفس ، شفقت و مهربانی تنقیح اراده. تنفراز تعصب و تبعیض، اشمئزا از از حقد و حسد ، مودت بی غل و غش ، صفا و وفا بی پیرایگی سخن ، کلام ،نغز ملیح و ظریفانه ، روحیه انتقاد پسندی و ... از جمله خصایص فطری و ذاتی استاد علامه عبدالحی حبیبی بود که باعث تجمع نویسندگان و محققان کشور در گرداگرد او میگردید.
استادان و محصلان پوهنتونی (دانشگاهی ) گردانند گان بنگاه های تحقیقی و فرهنگی و خامه بدستان اهل رای . همواره با او آمد و شد میداشتند و وی را زیارت میکردند، از محضر این رایزن توانا و مغز متفکر شود و بهره می اندوختند علیرغم آنکه، استاد علامه حبیبی دقیقه یی از زندگی اشرار جز مطالعه و پژوهش نگاشتن و چکامه سرایی ضایع نمیکرد ولی
با آنهم از دیدار دوستان و دادن مشور های گونه گون با آنان مضایقه نمیجست . برخی از اندیشمندان و قلمزنان جهت حل و فصل مشکلات و دشواری ها عده یی به منظور دریافت ماخذ ومدارک بخشی به خاطر بهره گیری هر چه بهتر از فراست و فضیلت علمی و جمعی دیگری برای رهنمایی و استشاره در امر نگارش و تحقیق به حضور این استاد بزرگوارو نامی مراجعه میکردند خصایل سترگ و انسانی از یک سو و صلاحیت وسیع علمی مسلکی از جانب دیگر شهرت استاد حبیبی را با آفاق و نقاط خیلی ها دور از حدود و ثغور کشور ما ، پخش کرد و درست بنابر همین ملحوظ بود که که استاد حبیبی در خارج از کشور نیز دوست داران و علاقمندان زیادی داشت دانشمندان و محققان چهره دست خارجی همواره با استاد روابط فرهنگی داشتند و از گنج فضل و حکمت این نویسنده نيک سرشت و پاک طینت ، بهر ه ها میجستند لهذا اتفاقی نیست که بخشی از آثار استاد عبدالحی حبيبي در خارج کشور طبع شده است و خامه بدستان سخن دان از رهنمودها و مشوره های علمی استاد حبيبي باسپاس و قدر دانی بیکران یاد آوری نموده اند.
از سخنان قبل الذكر باید چنین استنتاج کرد که در کشور فرهنگ دوست و هنر پرور ما کمتر کسی را میتوان یافت که به تالیف و نگارش آثار در ادبیات والسنه (فارسی پشتو سنسکریت . اردو و ... )، تاریخ، جغرافیای تاریخی و کابشناسی اشتغال داشته باشند و از فضیلت و راهنماییهای علمی استاد علامه عبدالحی حبیبی استفاضه نکرده باشند.
استاد حبیبی به فرهنگ و تاریخ میهن عزیز خود، افغانستا ن عشق فراوان داشت. مبارز ه به خاطر پویایی و غنا بخشی فرهنگ باستانی کشور و پرورش جوانان آگاه و بیدار جامعه باین روحیه عالی را و جیبه ایمانی و کمال مطلوب خود میدانست بنابرین میتوان ادعا کرد که اکثر نویسندگان و محققان کشور در واقع نهالهای علمی، فرهنگی اند که توسط استاد حبیبی غرس شده واکنون چنان باور و برو مند شدهاند که مایه افتخار و مباهات کلیه افغانانست معذلک استاد حبیبی جوانان روشنفکر و خامه بدست کشور را با اندرزها و نصایح عالمانه شان از پیچ وخم روز گار ، مطلع میساخت با آنها شیوه مقابله در برابر مصایب و ناگواری های زمان را می آموخت و آیین و رموز کامگاری در زندگی را برایشان باز گو میکرد.
استاد علامه حبیبی به خاطر منتفی ساختن اشتباهات و لغزش نویسندگان جوان، از ظرافت و مهارت بی نظیری کار میگرفت و با ذکر حکایتهای جالب و شیرین صحت وسقم مسایل را تفهیم می نمود .
کسانی را که در کارهایشان بطاآت و تعلل به ملاحظه میرسید ، بتحرک واميدا شت و اشخاصی را که از حدود لازم و معین طغیان مینمودند، باعتدال و متانت توصیه مینمود بهر صورت ، دروس وهذا يات استاد معظم علامه عبدالحی حبيبي سر مشق کلیه نویسندگان و طالبان دانش به حساب میرفت و باین منظور باید ارباب علم و فضل کشور را مرهون خدمات پیگیر و خستگی ناپذیر علمی فرهنگی استاد حبیبی ، دانست.