دفرنیمونو د استعمال ځايونه او صورتونه٣،١ كانسونا نتونه
:۳۱ اف دپښتو ټول کانسو نانتونه ، د/ن/ په استثنا د مورفيمو، كلموا وتركيبوپه سر کی راځی /پ/ په
/ت/ ته
/ک /کار
/ب/ بار
/د/ دولت
/ګ/ ګل
/ق/ قلم
/ټ/ ټول
/ډ/ ډول
/څ/ څیری
/چ/ چرګ
/ج/ جنګ
/ځ/ ځله
/ف/ فکر
/x/ چی ښادی لیکله کیږی
/خ/ خاوند
/ه/ هر
/غ/ غر
/س/ سر
/ش/ شر
/ز/زر
/م/مل
/ن/ نن
/ل/لال
/ر/ رنګ
/ړ/ ړنګ
/ی/ یار
/و/ ور
۳،۱ [ب] د پښتو اول کانسنانتونو د سیلابو د مورفیو کلمو او ترکیبو په پای کی د /ه/ په استثنا راځی
/پ/ رپ
/ت/ پت
/ک/ واک
/ب/ کب
/د/ بد
/ګ/ تګ
/ق/ دق
/ټ/ پټ
/ډ/ هډ
/څ/ لوڅ
/چ/ مچ
/ج/ حج
/ځ/ ورځ
/ف/ سف
/خ/ پوخ
/غ/ باغ
/س/ بس
/ش/ کش
/ز/ باز
/م/ بام
/ن/ من
/ل/ ول
/ر/ لار
/ړ/ وړ
/ڼ/ بڼ
/ی/ دی
/و/ لو
۳،۱-ج د پښتعو تول کانسنانتونو د مورفیمو کلمو او ترکیبو په منځ کی راځی:
/پ/ لاپی
/ت/ وتل
/ک/ ورکه
/ب/ ابا
/د/ادی
/ګ/ وګی
/ق/ باقی
/ټ/ ګټو
/ډ/بډه
/څ/ لوڅه
/چ/ کچره
/ځ/ راځه
/ج/ حاجی
/ف/ کافی
/خ/ مخه
/غ/ چوغکه
/س/ رسی
/ش/ ماشین
/ز/ وزه
/م/ امر
/ن/ منل
/ل/ ملا
/ر/ باران
/ ړ / مړه
/ڼ/ بڼکه
/ی/ ویل
/ه/ وهل
۳،۲- دکانسنانتونو ساکن ګروپونه
۳،۲-الف :د کانسنانتونو دغه لاندی ساکن ګروپونه د سیلابونه ،مورفیمو ،کلمو او ترکیبو په سر کی راځی
/پی/ پیاز
/پر/ پریز
/پل/ پلار
/پ/ په
/تی/ تیاره
/تو/ توان
/تر/ تریخ
/تړ/ تربهار
/تل/ تل
/کو/کونده
/کر/ کرا
/کړ/ کړی
/کل/ کل
/بیر/ بیا
/بر / برګ
/بړ / بشوس
/بل/ بلار به
/دو/ دوه
/دی/ دیارلس
/در/ دری
/دړ/درنګول
/ګ/ ګل
/ګر/ګرم
/ګړ/ ګړنګ
/و/ اویست
/رغ/ رغم
/می/ میاشت
/ مر/ مری
/مړ/ مړه
/مل/ ملا
/من/منه
/مځ/ مځکه
/نی/ نیازی
/نج/ نجلی
/نګ/ نګور
/نغ/ نغری
/سو/ سول
/سر/ سرای
/سم/ سمڅه
/سپ/ سپسی
/ست/ ستا
/سک/ سکاره
/شر/ شرنګ
/شن/ شنه
/شپ/ شپه
/شت/ شتمن
/شک/ شکول
/شخ/ شخره
/زو/ زوند
/زی/ زیارت
/زر/ زرنده
/زړ/ زړه
/زد/ زده
/زګ/ زګیروی
/ زغ/ زغستل
/خو/ خوار
/خی/خیال
/ خر/ خرییل
/خپ/ خپل
/غو/ غوا
/غر/ غره
/غړ/ غړمیدل
/غل/ غلا
/څو/څورب
/څر/ څریکه
/ څړ/څړیکه
/څخ/ څخه
/ځو/ ځوان
/ځغ/ ځغرده
/جو/ جوال
/جر/ جرنګ
/ور/ ور ور
/وړ/ وړوم
۲، ۳ـ ب : دكانسونانتو هغه ساکن گروپونه چه دسیلابو، مورفیمر، کلمواوترکیبو په سرکی راځی ، دسیلابو، مورفیمو ، کلمو او تركیبو په منځ کې هم راځی (۲ ، ۳- الف) . همدغه راز ، دغه لاندې گروپونه هم د سیلا بو رفيمو، کلمو او تر کیبو په منځ کې را تلای شی :
/منډ/ منډل
/نټ/ منټو
/نس/ انسان
/نش/ منشی
/سخ/ مسخ