سرود ریگ وید

از کتاب: تاریخ افغانستان ، فصل دوم

اولین کتاب سرودهای آریائی یعنی "ریگ وید" اگر واضح و مستقیم راجع به مسکن اصلی و اولی و قدیم آریائی چیزی نمیگوید از اشارات غیر مستقیم متن سرود پارۀ معلومات مفیدی بدست می آید که از ان خطوط حرکت و مهاجرت آریائی ها در آریانا و از آریانا به کشورهای مجاور(هند و فارس) واضح معلوم میشود و راجع به مسکن اولیه آریائی هم روشنی خوبی می افتد. در سرودها جملات "صد زمستان" و "صد خزان" زیاد استعمال شده و از این برمی آید که آریاها پیش ازینکه به سپته سندهو، یا علاقۀ هفت دریا (پنجاب فعلی) برسند در منطقه سردی زندگانی داشتند که زمستان آن کشال بود و تقریباً ده ماه سال ادر با را در بر میگرفت با اتکاء به نقاط معلوم حرکت آنها که در جنوب هندوکش واضح و معلوم است میتوان به صفحات شمال سلسله کوه مذکور رسید و در آنجا این منطقه سرد را در سر چشمه اکسوس و اراضی همجوار آن که عبارت از بدخشان علیا و منطقه بین اکسوس و سر دریا باشد قرار داد. 

در فصل اول سرودهای "ریگ وید" حین صحبت از استعانت "اندرا" چنین اشاره شده که از "منزل قدیم" خود به کمک ما فرا رسید. این "منزل اندرا" یا (Indralaya) را بعض مآخذ دیگر واضح در شمال هندوکش قرار میدهند. "منزل قدیم اند را" به معنی دیگر همان "مسکن قدیم" آریائی است و به یان ترتیب سرود ریگ وید هم برای تعین مهد آریائی ما را به طرف باختر و سرچشمه اکسوس و اراضی متصله آن رهنمونی میکند.