نقل یاداشت مرسلۀ کرنل هنری پاتنجر صاحب
این یاد داشت از طرف رزیدنت سندهـ کرنل هنری پاتنجر بعد از انعقاد معاهده مثلث لاهور (نمبر ۱۴) راجع به لشکر کشی اندس از راه سندهـ به میران سندهـ داده شده، که متن فارسی آن (با کمی نواقص) در بیاض خطی نقل معاهدات کتب خانه جناب حسام الدین راشدی موجود است و از ان درینجا نقل شد:)
" یاد داشت علیحده که مخلص در باب مرضی شریف و ادارۀ جناب فرمانفرمای گورنر جنرل صاحب بهادر به همراهی مهاراجه رنجیت سنگهـ و شاه شجاع الملک بقلم آورده ازان عالیجاه میر نور محمد خان و نصیر محمد خان بوجه خوب مطلع گردیده باشند. لیکن خیلی نا خوشی مخلص است بنابر ظاهر کردن بآن عالیجاه میر صاحبان که آن احکام ، قبل
---------------------------------------------
(۱)این اقرار نامه در اصل تاریخ ندارد، ولی ظاهر است که بعد از مراد علی خان بامیر نور محمد خان و نصیر محمد خان شده که بعد از ۱۲۴۹هـ تا ۱۲۵۵ هـ حکومت را نده است. در اصل اردو (۷-۹) نام نصیر محمد خان سهوا نظر محمد خان طبع شده است.
از اطلاع و دریافت مضمون مثبت ذیل این یاد داشت، از حضرو جناب معظم المهام بعز ایراد آورده بود.
چنانچه بمد نظر عهد نامۀ مسطور این سرکار جهان مدار لشکری جهت مدد و همگی اخراجات ضروریۀ لشکر کشی به شاه داده، که پادشاه موصوف (شاه شجاع) به مع ان عساکر از راه بهاولپور و شکارپور عازم افغانستان شوند. علاوه آن افواج از جانب مهاراجه صاحب رنجیت سنگهـ همراه شاهزاده کلان برابر از راه پشاور عازم کابل خواهد گردید.
غرض جناب فرمان روای هندوستان، جهت مطلع و متخیر ساخت آن عالیجاهان باین مخلص ارشاد فیض رشاد صادر فرمودند: که خواهش خاطر مافی الضمیر درباب از دیار دوستی فیما بین دولتین علیین ظاهر سازد و هم جناب معزی الیه اعتقاد کلی دارند: که آن عالیجاهان هم برین منوال مایل و ملتفت بجانب این سرکار جهان مدار خواهند بود، و خیر خواهی و صاف دلی خود شاه در اجابت و قبول کردن مطالبت مندرجۀ این فهرست ره عرصۀ شهود رسانند، و درین باب مرضی شریف جناب معزی الیه از طرف مخلص حالی و هویدا گردانیده شد.
(یاد دهانی خاص)
سابقا در عهد نامۀ مستدامیه در باب نیاوردن اسباب محاربه از راه دریای سندهـ مندرج و مثبت (شده بود) بالفعل آن مضمون چند روز مهمل و معطل باشد، اگر درین یاد داشت کدام بابت پرسش و شک باشد، مخلص در جواب دادن و فهمانیدن آن حاضر. لیکن مخلص بتاکید مطلع می گرداند. که افواح شاهی و عساکر این سرگار جهان مدار، در عرصۀ پانزده روز از لودیانه روانۀ این طرف خواهد گردید.
لهذا مطلقا جای تهاون و تعلل درین باب نمانده فقط.
اکنون که خوانندگان محترم معاهدات اخیره و مکتوب اخطاریۀ فوق را خواندند، و لهجۀ تهدید آمیز آنرا شنیدند، مکتوب ذیل را نیز بخوانند که هفت سال قبل لارد بنتنک بعنوان مراد علی خان تالپور نوشته بود.