نیسا

پوله ودانو شاروتو څخه اویباهم یو ستر کلی چي په لرغونی تاریخ كي مخصوصا دسکندر مقدونی دیرغلونو پر مهال شهرت لري هغه انیسا ذی چي اد پونيزوس هم ياد کړی دی. په ختيخ کې د سکندر مقدوني له هغر برغلوئو خخه دمخه چي دافغانستان پر خاوره يې کړ، دي تار هغه مهال هم شبهرت درلود، او پر شهرت يې دهغه ځای دانګورو او شرابو په وجه و او حتى په داستانونو او اسطوروكي ويل کیيده چي دیونیزروس" دانگورو او شرابر خانگړي خدای ددی بنار باني و او په دي خاطر د دیونیزوس په نامه مشهور شوی و دیوشمير نورو تعبیرونو په بنا دشرابو ځانګړی خدای ددې ښار اوسیدونکی، دنیسا دځانګري خد ای په نامه مشهور شو، لکه خنگه چې داتعبيرونه ډير په يونانې ژبې پوري اره لري خکه «لایوس، رخدای، او نیزوس دشار لوم و او هغه یی دنیسا دشار خدای یاداوه او یا خو عقلا يوتاتيائر دالقب ورکړی و د د پوتیزوس با رئیسا بار ختيخ ته دپوتاتیانو له راللوخخه دمخه دیونانيانو په اسطورو کې مشهور و او دیونانیانو دمشهورو خلکو په منځ کې يې داي شهرت درلود چي دشرایو خانگری خدای د هغوی میترلوژي اصلا ددي بار اوسیدوتگی و

ددي بار دهیو قغیت په اړه ډ ېږي خېږي شوي دي دهغو تارېخي پیو په اړه چي ددې ښار دشهرت سبب شوی دی داسې اټکل کيږي چې نوموړی ښار باید دافغانستان په نیمه ختیزه خوا او يايې که په صحيح توګه ووایو دکابل رود دسيمې خنيخ پلو ته او ددي رود خاتي او داندوس اسند) درودخاني ترمنخ بي باید لتون وشی يوه له تاريخي پيښو څخه چې داښار يې دسکندر دپوځي کارنامو په اړه مشهور کری داده چي دسکندر مقدوني په دي سیمه دنیریدلو په مهال بي دنيسا دبار له ريس اكوفیس سره ملاقات شوی وز نوموری ریس له سکندر څخه هپله وكره چی د یگوش" دپوناني خانگري خدای دشرابو به خاطر ددی بار دخلکو آزادی ته دی به درته سترگه وكتل شي او دهغوی به چاروگي دئي مداخله نه کوي اوسکندر هم داور اند یزومانه درنیسا، یا (تیسایا) دښار موقعیت باید دافغانستان په ختیزه برخه کې دکابل ولايت وننگرهار دولايت ترمنخ ولتول شي له هغو نښوتښاتوخخه چې دي شار درلودي، يوه داوه چي د فروس) په نامه بوه غره تبه نژدی، اویله داچي هلته دعشقه پیچان پوتي د پر شنه گیدل چي يوناني، عسکرو به لکه دتاج په ډول له خپله سره تاوول اودا په پخوانی یوتان کی دخوانمردی او وبار نشه گنل گیدله پوشمیر پوهان د پونیزوپويس يعني د یونیروس نار دشرابو خانگری خدای د هډې) په چاپيريال کې تشخیصوي، او دیوشمير نورو دتعبيرله مخې درنیسا) ښار دننگرهار ولابت په منخني برخه کي دنلاقي به برخه کي ي دکابل رود دعلینگار او علیشنگد له رودونو سره بوخای کیري، يعنی د لغمان کوزنی برخه تاكي أوخيني يې په هغه ځای کې گني چي دکونر سیند دپیج، له رود سره پوخای گیي چي اوس وچفه سرای به نامه شهرت لري اوبوشمیر کند والي هم ددري به دنشه کي توستر گو گيري د نیسا، بار پا په لغمان و یا په هيه او پاهم دگونر به منخنی پرخه کي خو په هر خای كي چي و خو دادري واره دنتگرهار به ولابت کی وو او یبو دبل خخه ۶۰ کیلو متره واټن لري او که دلور غره (مروس) دنزدې والي په نظر کې ونيول شي باید موقعيت بي په لغمان او یاهم په کونر کې وپلتبل شي سربېره پردي پیچاك او سیزه پیچان همغه دکونر د غروشو په شمالي برخو كي چي دنورستان غرونه دي دیر راشنه گیږي

هغه خه چي د انیسا، دبار موجودیت دکونر په چغه سرای کی تائیدوي دبار درئیس او سکندر ترمنخ ملافاث دی چي دیكوس شرابو دخانگری خدای دآزادی له رنگولو منصرف شوی و داله شلك نه الري نه ده چي کندر په هغه سيمه کي د غرونو داراضي له ويري دنسپا دبار دریس غوشتنه په ظاهري دول د یکوس په احترام له مداخلينه منصرف شوى وي به هر حال داموضوع حقیقت ته نژدي ده چی سکندر مقدونی دنورستان په غرونو کی دنله شوی نه دی اوه پوناتي تعبيراتو له مخي دنه داخليدو علت پي دشرابو دخانگری خدای احترام گنلی دی او که چيرته دي خبرو ته دصحث په بنه وكتل شي نو په قوي احتمال ويلی شو چې درنيسا) ښار دکونړ په دره کې و الوهندته ه سکندر دحرگت پرلاره واقع و او دسند اله البدوس غخه چندان لری نه و.