ستا گیدی ها

از کتاب: تاریخ افغانستان

یکی از کهن ترین اقوام کشور ما است که "هرودوت" و بطلیموس هر دو از آن نام میبرند و حتی نزد عیلامیها و بابلی ها هم شهرت داشتند و نزد آنها به اسمای "ستاکوی Saatdakouis" و "ست گوسو Saatgousau " یاد شده اند. هرودوت آنهارا با گنداری ها مر و جزء یک ولایت شمار نموده. ستا گیدی ها با اهالی اراکوزی هم تماس داشتند. قرار نظریه اندرۀ برتلو ایشان در کوهای پاروپا نیز و حوزه علی های هیرمند و نقطه که حالا غزنی  در آن آباد است بود و باش داشتند "راولسن" چنین اظهار میدارد که قرار احتمال ایشان در منطقه مرتفعۀ رهایش داشتند که از یکطرف از کابل تاهرات و ازجانب دیگر از سرپل تا سواحل هیرمند انبساط داشت. در اسم آنها دو کلمه می بینند "ستا" یا "ست" به معنی (صد) و "گیدی" به معنی "ماده گاو" که ترجمه مرکب آن "مالکین صد ماده گاو" میشود بعضی ها در گاومیشود کلمه "ستک" که درین اسم موجود است کلمه "ختک" را سراغ میدهند. بهر حال از روی ترجمه نام به اساسی که ذکر شد معلوم میشود که مردمان مالدار بودند و قراریکه "برتلو" و "راولسن" حدود مسکن آنها را معین کرده اند در یکی از دوره های تاریخ کهستانات مرکزی آریانا رهایشگاه آنها بود. از روی لباس شباهت زیادی به گنداری ها داشتند. حصه بالای بدن وران های خود را اکثراً برهنه

میگذاشتند. شمشیر کوتاه و راست استعمال میکردند و بند آنرا از شانه خویش میگذرانیدند.