المعتصم بالله ابواسحاق محمد بن هارون الرشید
این روایت صوری است ، اما روایت نسبی ( ؟ ) نام او ابراهیم بود. ولادت او در شعبان سنه احدی و ثمانین ومائه بود ( ۵ ) ، او در میان بنی اخوال خود میبود، چون بزرگ شد، قرآن بیاموخت و خط و ادب تعلیم کرد ، و مردی علمدوست بود، و عادل و ضابط و بسیار عطاء بود، و از خلفای بنی العباس ، بیش ازو شجاعتر هیچکس نبود، و در عهد ( ۶ ) برادرش امین با او بود در بغداد ، چون امین شهادة یافت، از بغداد بخراسان آمد بنزدیک مامون . مامونرا چندان خدمت کرد که مامون او را ولی عهد خود گردانید و بابک خرمی ( ۷ ) که در عهد مامون خروج کرده بود، و اکثر بلاد آذربایجان ، دین او را گرفته بودند، او را بگرفت و ببغداد فرستاد، او را بیاویختند در شهور سنه ثلاث و عشرین ومائتین بود، در مدت بیست سال بابک خرمی ( ۷ ) ، دویست و پنجاه هزار مسلمانرا کشته بود، و معتصم بغزو روم رفت ، و عموریه ( ۸ ) را فتح کرد، و شهر « سر من رآی » را بر هفت فرسنگی بغداد بنا کرد، و مدت خلافت او هشت سال و هفت ماه و هشت روز بود، و او هشتم خلیفه بود، وهشتم فرزند عباس، و مدت عمر او چهل و هشت سال بود. او را هشت پسرماند و هشت دختر، و از وی هشت هزار دینار ماند و هشت هزار درم ماند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(۱)اصل: در گرما بکشتند، به قول الکامل درست شد : وثب قوم با لفصل بن سهل فقتلوه فی الحمام ( ۶ – ۱۴۳ ) . ( ۲ ) اصل: ماهان، جمهور: هامان
اصل: طروس ، الکامل وغیره : طرسوس ، که شهری بود آبادان در شام ( حدود العالم (۳)
(۴)اصل: ویتین . ( ۵ ) الکامل : و کان مولده سنه تسع و سبعین و مائه و قیل ثمانین و مائه . چون معتصم در ۲۲۷ ه وفات یافته و مدت عمرش ۴۸ سالست ، باید مولد وی ۱۷۹ – ۱۸۰ ه باشد.
(۶)اصل: درعهد او برادرش. چون او زاید است حذف شد
(۷)اصل: بابک جربی .پ: بابک حزنی . الکامل : بابک الخرمی . مسعودی : وکان اسم بابک الحسین . ( ۸ ) اصل: عمرویه . الکامل : عموریه . یاقوت : بلد فی بلاد الروم
عباسیان طبقه(۴) (۱۱۵)
و از برای این او را خلیفه مثمن گفتندی . و فوت او روز پنجشنبه بود، نوزدهم ماه ربیع الاول سنه سبع و عشرین و مائتین بود والحمد علی کل حال و علس جمیع الاحوال