111

سَنَه و سُنة و سُنت و سُنّی و سنتی

از کتاب: زبان د آری

سَنَه : با سین زبر و نون زبر ، سا ل را می گویند . در سنة چند تولد شده اید ؟ یعنی در کدام سال زاده شده اید؟ جمع سنه سنوات است که سالها معنا دارد.

سنة : با نون شد دارو تی تانیث دومعنا دارد . یکی گفته وکردة پیامر اسلام (ص) . قرار قاعدة زبان عرب چون سنة با تای تأ نیث پایان می یابد صفت از آن چنین ساخته می شود که تی تأ نیث حذف می شود وجایش را یای صفت می گیرد ، یعنی از سنة سنی شکل می گیرد. مانند از مکه مکی ، از تجاره تجاری . و از سنة هم سنی نه سنتی جمع سنة سنن می شود که منو چهری گفته است :

او رسول مرسل این شاعران روز گار

شعر او فرقان ومعنیهاش سرتاسر سنن

مگر در زبا ن دری سنت با تی کشیده نوشته می شود و صفت از آن هم سنتی می شود در کنار سنی هم که به معنای مذهب سخت رواج دارد . معنای دیگر سنت ختنه و ختنه کردن کودکان است . در کاربرد دوم از این وا ژه صورتهای دیگری نیز ساخته شده است . سنت کردن ، سنت شدن . محفل سنتی . درزبان دری تجارت وسنت وهمه تی تانیثها به تی کشیده تبدیل شده اند.

سوال :

اول هیچ همزه یی برای نوشتن این واژه بکار نیست. دوم در زبا دری فعل آن سوال کردن است و فعل مجهول آن سوال شدن . درزبا ن دری برابر سوال واژة پرسشرا داریم . پرسیدن یعنی سوال کردن . سوال پرسیدن نا درست است .درزبان گفتار فعل پرسان کردن را نیز ساخته اند که سخت عام شده است ، مگر کاربرد پرسیدن که پرسش ، پرس وپال ، احوال پرسی ، باز پرس و ده ها واژه دیگر از آن ساخته شده می تواند برتری دارد.