بامیان دسیاحت او نری رځيدني له نظره

لکه خنگه چی د عجانبانو په نری کی اووه خارفه خیزونه شهرت لري زموی په هیواد افغانستان کي چي تاریخی هنري شهکارونه بي په هر کنج او کشار کي ليدل کیری لکه ر۱ بامبان (۲، بند امبر (۳، منار جام (۴ داید اسشويه، ۵، تاق بست ۴) دخواجه محمد پارساد مسجد رواق (۷) اوگازرگاه شريف پامیان چې هغه مو په افغانستان کې په لومری درجه دعجایبو په قطار كي راوږی، ډپره شكلي او زره راپکونکي دره ده چي هنري او طبعي شكلايي سره بوخای شوي هنري اعجاز بي مشخ ته راوړی او دانکلي دره يسي په نری کي مشهوره کړې ده ،بامیان يې له لریواونژدي نقاطو سره لکه شهر غلغله، شهر ضحاك، شهر سرخشك، اثر دهای سرخ در، فولادي دري، ککرك، کالو، سوماره آهنگران، آغرابات، داهغه برخي دي چي طبیعت پکي ټولې ښکلاوې راټولې کړي دي اوهنري بديع يـي پرې ورزيـات کړی دی او همدارنگه بكلي خاطري يي پر هره پانه ورزياتي شوي دي او بيا شري بوهنري قدرتي کتاب منخ نه راغلی دی چي هره پانه يي «هندوکش او بابا د غره له سپنو وأورو د که او بکلي ده هغه لوبې مجسمې چې دنړۍ تر تولو لوی مجسمي شمیرل شوی دی اواقونه اومعبدونه چ دسمخر په دول پبه فرونو کی کیندل شوي دی دبامیان دد پوال نظیفه او رنگه نقاشی چی دهند و کش په زره کی دیونگارستان په خبر منخ نه راغلي چي دتولو ورپیشو شویو روزگانو سره سره دلیدونگیودکنشی ور دي بامیان دهند أو

چین تر منخ دتلو رانلو لویه ار وه چي به همدي سیمه به ددي دوه برخو ترمنخ سشره لاره تيره او دهندوکش په غرو رغو کې به تيريدل. بامیان ترتاریخ دمخه دورو کی دهند وکش دشکاربانو هرگز و چي چهل سنون ستره تغاره ددي دعوي د پر ښمه ثبوت دی خو بیا دبودائی دین په خپريد لو سرة مخصرصاد کتیشکا أو هویشکا لویو کوشانیانوپه دوره گي چي اد دوبمي ميلادي له دوبمی نیماتي خخه تر دريمي ميلادي پیری، پوري دي دري بل ارزبت خپل گر او خخه دپاسه ۸ پیری په منخنی اسپا کی دبودایی دپن پو پرنمین هرگز پاتی شرو بامیان د مملکت داری له مخي هم به سوابق لری که هغه له اسلام نه مخه دی او که وروسته د غوري په وخت كي دافغانستان دقلمرو ز تاریخ و چي كله كله پی شمال لوري ته تخارستان او دهندوگش جنوب لوري ته کابلستان هم پکې راتلل. پدي خو گالو کی چی افغانستان ته سیلانیان راغلي او شميره بي هم ورخ تر ورخی په دیریدو ده نو دیره شمبر بي بامپانو له راغلي دي او ددي وجه خرگنده ده وجه يې همغه دبامیانو ۵۳ او ۳۵ متره بودا مجسمي دي چي تقریبا ۴۰۰ قدمه پوله بله لري واقع دي او دغره په گمر کي بي مجسمي كندل شوي او دیدن غتي برخي يي له صد مونه په امان پاتي دی بامیان له کابل نه ۲۴۵ کیلو متره فاصله لري چي په هردول موتر گي کوای شو په ۷ ساعتو کي د الازه ووهو بامیان پرته له دوه سترو مجسمو او پو شمير معبدونو خخه نور هم به زره پوري دليدلو څیزونه لري چي سيلانيانوته ډير په زړه پورې دي او هغه په هغه سيمه تاریخي محاسن طبیعي مناظر او پو شمیر نورو ته دخالدارو ماهياتو شکار دیر به زړه پورې دی. پرته له لويو مجسمو څخه چې يادونه مو وکړه يوه بله مجسمه هم دلس متروپه لوروالي دککراد په دره گي وهره لري او دكکراک دره دیامپان جنوب ختیخ لورته پرنه ده او هغه سرك چی نوی جور کرای شوى ، دهوتل له . مخې د بابا دغره شاته هغې منطقې ته نژدې کيږي. ددي دري نور تاريخي اثار دضحاک بار اوشهر غلغله دی چي به دبره پیمانه دغوري دوري خاطري ، خوارزمشاهي او دچنگیيز دخرابيوي يري خاطري لري او پدي دریو دورونو پوري بي خاطري تعلق نیسی دچنگیز المسي دضحالد په شار کې دجلال الدين منکبرني دعسکرو دلاسه ووژل شواوشهر غلغله دمقاومت کولو په وجه دچنګیز دلاسه وسوځول شو. او هيڅ شی يې ژوندی پرې نه ښود. هغه خاپونه چې د بامیاتو په لري اونژدي برخو کې پراته دي او سیلاثيانو ته دیر په زره پوري دی هغه بند امیر دی چي په ۸۰ گیلو متری کی واقع دی او نور چې وروگي رودونه دي چي فوكلوري كيسي لري او هر ليدونكي ته په زړه پوري اودلچسپ دی دفولادي دره دلویومجسمو جنوب لويديخ لوري ته واقع ده چي الوره خوکه يي اشاه فولادي، توميږي اونوی سرك چي ۱۲ کیلو متره اوږ دوالي لري دي درې کوزنۍ برخې ته رسيږي چې هلته یو حوض هم دی. رواني اوپه مستې ويالي، ښکلي کلي، واړه واړه ښكلي باغوشه، له واورو کو غرونو په لمنو کي چني پري شوي خوکي داتول هر یرپه خپل خای پوه همدارنگه دككرك دره او په ځانگړي توگه کوژنی برخه يي برخي دوكاني پورې ډيري ښکلي زره راښكونكي منظري لري چې ببا هسم دیابا په غره پوري نښلي دضحاك دنار په پای گي يوه پله دره د بابا دغره له خواسره ورائدي تللی چي و کالو په تامه ياد يسري أوعجيب طبقات الأرضي تشکلات لري چي دليدني وردي همدارنگه د سوماره أو آهنگران دری چی دیامیانو به لویه لاز واقع دي فر یو خانته خانگري شكلا لري او پرته له طبیعي محاسنو خخه خالدار ماهي هم لري او هغه خواك چي دماهیاتو دشکار علاقمند وي هغوی ترینه ویر خوند اخلي بامیان دتاريخي اثارو او طبيعي بکلا په لرلود نری دسیلانیانو په منخ کي دير شهرت لري خکه چی هر سیلاثي هله تللی دي په وپر شوق پي بیرته مراجعه کړې ده او نه هیريدونکې خاطرې يې له ځانه سره راوړي دي او په حافظه کې يې حفظ کري دي