32

معاهدۀ دفاعیۀ تهران ۱۸۰۱م

از کتاب: تاریخ تجزیه شاهنشاهى افغان

(بین انگلیس و ایران)


چون عالیحضرت شه زمان افغان در حدود (۱۲۱۲هـ ۱۷۹۷م) بر هند حمله میکرد و به فکر تجدید عظمت تاریخی افغانی افتاده بود حکومت هند بریتانوی برای جلوگیری ازین حرکت مردانه و طرح پلان استعمار خویش در هند، سیاست مدار و مؤرخ معروف بریتانوی سر جان ملکم را در (۱۸۰۰م) بدربار ایران فرستاد، و با دولت قاجاری در تهران بذریعۀ حاجی ابراهیم نماینده آن دولت بر مقاصد ذیل اتفاق  کرد: نگهداری هند از حملات افغان فروغ تجارت انگلیس در ایران جلو گیری از نفوذ محتمل فرانسه و یا حمله ناپلیون بر ایران و هند، این معاهده اگر چه بین شاهان افغانستان و انگلیس عقد نشده ولی چون ربط مستقیمی به تاریخ سیاسی افغانستان دارد، 

بنابر آن از ترجمه اردوی آن به فارسی ترجمه شد:

۱- اگر پادشاه افغانستان بر هند بریتانوی ارادۀ حمله نماید پادشاه ایران لشکر جراری را برای نابودی افغان خواهد فرستاد.

 ۲- اگر پادشاه افغانستان با شاه جم جاه ایران اراده دوستی نماید، شاه ایران از او تعهد خواهد گرفت که بر هند حمله ور نشود.

۳- اگر پادشاه افغانستان یا شخصی از فرانسه بر ایران اراده حمله داشته باشد درآن صورت سرکار برتانیه، سامان جنگ و اسلحه را با افسران کار آزموده نظامی به یکی از بنادر نزدیک ایران برای امداد شاه ایران خواهد فرستاد.

۴- اگر فرانسویان قصد فرود آمدن بر یکی از جزایر سواحل ایران نماید. عساکر ایران و برتانیه متحداً از ایشان جلو گیری خواهند کرد.


۵- اگرجنگ بین پادشاه افغانستان و ایران واقع گردد تا وقتیکه طرفین خواهش میانجی گری را نکنند، دولت برتانیه مداخله نخواهد کرد. مورخه یکم جنوری ۱۸۰۱ م. امضا:

 (جان ملکم۱ - حاجی ابراهیم۲ )