تیره گی روابط کابل و هند

بقول خانم بتی بالفور گویا روسیه درینجا میخواست افغانستان را بین دو نیروی بریتانیه و روسیه تقسیم نموده و سرحدات مستقیمی را در مماس متصرفات هندی بریتانیه قایم دارد ولی لارد لیتن تمام این پلان را بر هم زده و کلیه پیشنهاد های روسیه را رد نمود.1 و چون به هند رسید با امیر شیر علی روابطی را با وضع نامرضی دوام داد که موجب دوری و سوء تفاهم طرفین گردیده و به روسیه موقع داد تا در سر زمینی که خارج از منطقۀ نفوذ وی بود حلول نموده و با سهولت بمقاصد خویش برسد یکی از علل این آشفتگی و تیرگی وضع سیاسی بریتانیه و افغانستان این بود که حکومت هند در اختلاف سرحدی افغانستان و ایران در سیستان بین امیر و شاه با وضعی که مورد قبول امیر نبود حکمیت نمود2 و دیگر اینکه: حکومت هند وعده تائید ولیعهد عبدالله جان را در مقابل پسر بزرگ امیر یعقوب خان که در انوقت بر خلاف پدر بنی کرده بود نداد.

در هر دو مسئله مذکور حکومت هند با وضع ناهنجاری مصادف آمد. زیرا هر قدر اگر مسئله سیستان را موافق موازین عدالت و انصاف حل میکردند باز هم برای طرفین مورد نا رضائی بود، چنانچه بقول سایکس، شاه ایران نیز ازین حکمیت راضی نشد ( سر مورتیمر دیورند، ص ۸۳) اما قضیه ولی عهدی عبدالله جان نیز همین قدر بغرنج بود، و قبول این امر دشوار به نظر می آمد، که حکومت هند دیگر مدعیان تخت کابل را بکلی از بین بردارد. یک مسئله سوم اما خیلی مهم دیگر نیزدرینجا وجود داشت و امیر باصرار میخواست که باید حکومت هند ثغور کشور او را از تمام تجاوزات بیرونی ضمانت نماید.