عایشه افغان

ادیب سخندان فاضل و شاعر گویندۀ شهیر افغان عایشه از قوم درانی بارکزائی است که در عهد حکمرانی محمود شاه پسر اعلی حضرت تیمورشاه سدوزایی ابدالی در حدود ۱۲۳۰ می زیسته است.

پدر این مخدره یعقوب علی خا مرحوم و جدش رحمن خان مرحوم توپچی باشی   عصر محمود شاه بوده و در یکی  از محاره های آن زمان در کشمیر شهید شده است اثر قیمتدار این فاضله که در سلسله آثار ادبی مملکت عزیز ما باقی مانده دیوان مکملی است دارای اشعار آبدار و قطعات مرثیه و ترجیع بند و مخمسات و رباعیات میباشد که در عصر اعلی حضرت امیر عبد الرحمن خان مرحوم بمطبع حکومتی در کابل بطبع سیده است :

نمونۀ کلام 

بتا بگلشن جنت روم چسان بیتو

مرا که دوزخ سوزان بود جنان بیتو

قسم که جز سرکویت به نیم جو نخرم

اگر هند بمن حشمت کیان بیتو

سحر بیاد وصالت شدم بطرف چمن

که بود بلبل شوریده در فغان بیتو

به پیش شمع رخت جان دعم چو پروانه

نگر که سوخت مرا مغز استخوان  بیتو

نزاکت چمن و دهر از گل رویت

بهار عمر گرامی شده خزان بیتو

هزار حیف که بی وصل دوست میگذرد

که نیست زینت و هم زیب گلرخان بیتو

شکیب و طاقت و صبر و قرار و هوشم رفت

بباد رفت مرا جمله خانمان بیتو

شود زبان سر مو کجا توانم گفت

چگونه میگذرد ساعت و زمان بیتو

زهجر وصل تو ام نیست طاقت گفتار 

گداخت عایشه را نیز جسم و جان بیتو