معاهدۀ پغمان ۱۹۲۶ میلادی

(پیمان عدم تجاوز و بیطرفی و مودت افغان و روسیۀ شوروی)

به مقصد تحکیم مناسباتِ دوستانه و استحکام روابط همجوارانۀ دوستی که خوشبختانه فیمابین دولت علیه افغانستان و اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه مبنی بر اساس معاهدۀ امضا شده در ماسکو مورخه ۲۸ فروری ۱۹۲۱ بر دوام است، و معاهدۀ مذكور قوۀ خود را در جمیع حصه های خود بی تعلقانه از ابقا يا الغاى معاهدۀ هذا حفظ مینماید وکلای مختار طرفين عليتين: جناب جلالت مآب وزیر امور خارجه دولت علیۀ افغانستان آقای محمود بیگ خان طرزی و جناب جلالتمآب سفیر مختار اتحاد جماهیر اشتراکیه شورائیه در افغانستان آقای لیوند ،ستارک در تاریخ ۲۱ ماه اگست ۱۹۲۶ در موضع پغمان، بعد از تبادل مختاریت نامهای خود که آنرا صحیح یافته اند موادِ آتی را که مقصد تقویت دادن به مناسبات دوستانه فیمابین دولتین و تأمین صلح دائمی دارد، ترتیب داده امضا کردند:

مادۀ اول

در صورت محاربه یا اقدامات حربی فیمابین یکی از طرفین متعاهدتین و یکی یا چند دول ، ثالث طرف متعاهد دیگر مراعات کردن بی طرفی را به نسبت طرفِ اول متعهد است.

مادۀ دوم

هر کدام از طرفین متعاهدتین تعهد میکند: که از هر گونه تجاوز به طرفِ دیگر اجتناب نماید، و نیز در خاک خود که در

تصرف شان میباشد چنین اقداماتی نمیکند که بدولت متعاهد دیگر ضرر سیاسی یا نظامی برساند. خصوصاً هر کدام از طرفين متعاهدتین تعهد میکند که با یکی یا چند دول ثالث در هیچکدام اتحاد و یا اتفاق سیاسی و نظامی که بر خلاف طرف متعاهد دیگر باشد و همچنین در هیچکدام بایکوت یا محاصره مالیه یا اقتصادیه که  بر علیه طرف متعاهد دیگر متوجه بشوند شرکت نخواهند ،ورزید علاوه بران در صورتیکه اگر مسلک رفتار دولتِ ثالث یا دول ثالث به نسبت یکی از طرفین متعاهدتین در اقدامات خود خصمانه باشد طرف متعاهد دیگر متعهد است که نه فقط به همچنین مسلک رفتارهای دشمنانه مساعدت نکند، بلکه متعهد است در خاکِ خود بمسلکِ مذکور و به عملیات و اقدامات عداوتِ کارانه ممانعت نماید.

مادۀ سوم

طرفين عليتين متعاهدتين اعترافِ متقابل به حقوق حکمرانی و تمامیت ملکیت خودِشان نموده متعهد می باشند که از هر گونه مداخلت مسلح و غیر مسلحِ در امور داخلیهٔ طرفِ متعاهد دیگر پرهیز بنمایند و نیز با یک دولت یا چند دولت ثالث که بر علیه دولت عاقد دیگر اقدام و مداخلت نماید قطعاً شرکت و مساعدت نمیکنند. و طرفین متعاهدتین در خاک خود تأسیس و فعالیتِ دستجات و نیز بکار روائی اشخاص علیحده که به ضرر طرف متعاهد دیگر باشد و یا برای خلع اصول دولتی طرف متعاهد دیگر اقدامات ،ورزند و یا عملیات بر خلاف سلامتی تمامیت ملکیت طرف متعهد دیگر میکنند و یا تحشيدات و جمع آوری قوای مسلح بر علیه طرف متعاهد دیگر بنماید اجازه نمیدهند و ایشان را ممنوع از عملیات می  دارند.

کذلک طرفین تمام قوای مسلح و اسلحه و اسباب ناریه و جباخانه و هر نوع تدارکات مواد حربی برخلاف را که متعاهد دیگر متوجه باشند از خاکِ خود عبور آنرا روا نمی داند و همچنین از خاکِ خود اجازه گذرانیدن نخواهند داد.

مادۀ چهارم

طرفين متعاهدتین موافقت میکنند که در مدت چهار ماه در مذاکرات برای تعیین اصول حل اختلافات که میتوانند فیمابینشان ایجاد بشوند که به طریق سیاسی معمولی نمیتوانند تصفیه بشوند، داخل خواهد شد.

مادۀ پنجم

هر کدام از طرفین متعاهدتین فعالیتِ آزادانه را دارا میباشند که با دول ثالث به هر گونه مناسبات و معاقداتیکه خارج از حدود تعهداتیکه شرایط آن در معاهده هذا مقرر شده اند، اقدام و تشبث میتوانند.

مادۀ ششم

معاهدۀ هذا از موقع تصدیق آن که باید زیاده تر از سه ماه بعد از امضای آن نباشد قوه قانونی حاصل مینماید، و در مدت

سه سال قوۀ خود را حفظ میکند بعد از میعادِ مذکور معاهدۀ هذا شناخته میشود که از خود مداومت برای یک سال دارد در صورتیکه اگر کدام یکی از طرفین متعاهدتین طرف دیگر را شش ماه قبل از انقضای میعاد قوه معاهده از خواهش خود در انقطاع آن آگاهی نخواهد کرد.

مادۀ هفتم

معاهده هذا در دو نسخه بزبانهای فارسی و روسی مرقوم شد، و هر دو متن حق مساوی دارند. در تاریخ ۳۱ ماه اگست ۱۹۲۶ مطابق ۸ برج سنبله ۱۳۰۵ - پغمان

امضاء: وزیر خارجیه محمود طرزی

امضاء: سفیر مختار شوروی ل ، ن ، ستارک

پروتوکول

مربوط به معاهدۀ بیطرفی و عدم تجاوز متقابله فیمابین

دولت علیه افغانستان و دولت اتحاد جماهیر اشتراکیه شورائیه

امضا کنندگان ذیل که به طریقِ ،صحیح برای امضاء معاهدۀ بیطرفی و عدم تجاوز متقابله فیمابین دولت اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیۀ و دولت علیه افغانستان مختار شده اند در موقع امضاء معاهدۀ مذكور حسب الحوالۀ حکومت های متبوعۀ خود با اظهارات ذیل مبادله کردند.

جناب جلالتمآب آقای لیوند ستارک سفیر مختار اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه در افغانستان اظهار میکند: که با او از طرف حکومت اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه اجازه رسیده است که بنام حکومت موصوف تصدیق بنماید، که حین امضای معاهدۀ فوق الذکر حکومت اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه که به اساسهای معاهدۀ منعقدۀ مورخه ۲۸ ماه فروری ۱۹۲۱ وفا دار بوده هیچگونه تعهداتی با یک دولت یا دول ندارد، که مخالف معاهده منعقدۀ مورخه ۳۱ ماه اگست ۱۹۲۶ بیطرفی و عدم تجاوز متقابله است باشد. کذلک از طرف حکومت خود اظهار میدارد، که حکومت اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه تصدیق مینماید، که در دوام تمام میعاد بقاء معاهده بی طرفی و عدم تجاوز متقابلۀ هذا، حکومت موصوف در چنان معاهدات و مقاولاتی داخل نشود که مخالف معاهده بیطرفی و عدم تجاوز متقابلۀ هذا باشد. حکومت اتحاد جماهیر اشتراکیۀ شورائیه و دولت علیۀ افغانستان بر اساس معاهدۀ منعقده ماسکو مورخه ۲۸ ماه فروری ۱۹۲۱ و معاهدۀ منعقدۀ پغمان مورخه ۳۱ اگست سنه ۱۹۲۶ بی تغیر ترقی خواهد کرد، و بر مقصد اعلای صلح عمومی مبنی خواهد بود.

جناب جلالتمآب آقای محمود بیگ خان طرزی وزیر امور خارجیۀ دولت علیۀ افغانستان اظهار میکند که باو از طرف حکومت دولت علیه افغانستان اجازه رسیده است که بنام حکومت موصوف تصدیق بنماید که در حین امضای معاهده فوق

الذکر حکومت دولت افغانستان که با ساسهای معاهدۀ منعقده مورخه ۲۸ ماه فروری سنه ۱۹۲۱ وفادار بوده، هیچگونه تعهداتی با یک دولت یا دول ندارد که مخالف معاهدۀ منعقدۀ مورخه ۳۱ اگست سنه ۱۹۲۶ که در خصوص بی طرفی و عدم تجاوز متقابله است باشد.

کذلک از طرفِ حکومت خود اظهار میدارد: که حکومت دولت علیه افغانستان تصدیق مینماید که در دوام تمام میعاد بقاء معاهده بی طرفی و عدم تجاوز متقابلۀ هذا حکومت موصوف در چنان معاهدات و مقاولاتی داخل نشود که مخالف معاهدۀ بی طرفی و عدم تجاوز متقابلۀ هذا باشد.

حکومت دولت علیۀ افغانستان یقین دارد که مناسبات دوستانه فیمابین دولت علیه افغانستان و اتحاد جماهیر اشتراکیه شورائیۀ بنابر اساس معاهدۀ منعقده مسکو مورخه ۲۸ فروری سنه ۱۹۲۱ و معاهدۀ منعقدۀ پغمان مورخه ۳۱ اگست ۱۹۲۶ بی تغیر ترقی خواهد کرد، و بر مقصد اعلای صلح عمومی مبنی خواهد بود در تصدیق مافوق امضا کنندگان ذیل پروتوکول هذا را ترتیب دادند:

در پغمان در تاریخ ۳۱ ماه اگست ۱۹۲۶ در دو نسخه به زبانهای روسی و فارسی مرقوم شد، و هر دو متن حق مساوی تاریخ ۳۱ گست ۱۹۲۶ مطابق ۸ برج سنبله ۱۳۰۵ 

(امان افغان کابل سال ٧ شماره ۱۸ - مورخه ۲۷ سنبله ۱۳۰۵ش)