111

گونه های فعل از نگاه زمان و شخص

از کتاب: دستورزبان فارسی دری ، فصل زبان ، بخش دستور تشریحی زبان

در تعریف فعل گفتیم که اجرای کاری ، بودن یا شدن حالتی را در زمان معین نشان میدهد.

فعل از نگاه زمان ، تقسیم می شود به :

گذشته ( ماضی )

اکنون ( حال )

آینده ( مضارع یا مستقبل )


در زبان دری فعل اکنون و آینده یک صیغه ، یاریخت همانند دارند.

دیدم                             می بینم                  می بینم یا خواهم دید

گذشته یا ماضی            اکنون یا حال                  اینده یا ماضی

فعل از نگاه شخص ، رابطه می یابد به : 

گوینده یا گوینده گان

می بینم - می بینیم ، دیدم - دیدیم 

یا بشنونده یا شنونده گان

می بینی - می بینید ، دیدی - دیدید 

یا به دیگر شخص یا سوم شخص

می بیند - میبینند ، دید - دیدند 

یک گوینده یا چند گوینده

یک شنونده یا یا چند شنونده 

یک دیگر کس یا چند دیگرکس

یعنی هر شخص فعل یا مفرد است یا جمع.

از آن رو هر فعل دارای شش ریخت یا صیغه ماضی و شش ریخت يا صيغه مضارع می باشد