ولایات آریانا

قراریکه بیلیو شرح میدهد بطلیموس آریانا را به هفت ولایت تقسیم نموده بود. (۳۵):

1 مارجیانا (حوزۀ مرغاب)

2- بکتریانا (بلخ و بدخشان) 

3- آریا (هرات)

4- پاروپامیزوس (هزاره جات، و کابل تا سواحل اندوس معه نورستان و داردستان)

5- درانجیانا (سیستان و قندهار)

6- اراکوزیا (غزنی و سلسله کوه سلیمان تا اندوس)

7- جدروزیا ( کچ و مکران یا بلوچستان.)

تقسیمات بطلیموس اساسی و خیلی خوب بود. پسانتر از نگارشات اعراب هم یکنوع تقسیمات استنباط میشود که مجموع آن همین خاک آریانای قدیم یا خراسان آن زمان را در بر میگرفت. اگر چه تقسیمات مذکور اساسی نمی باشد ولی تذکار آن در اینجا خارج از موضوع نیست:

بعضی ها حصه های شمالی را ،کابلستان جنوبی را ،زابلستان، شمال شرقی را باختر، شمال غربی را غور، جنوب شرقی را روه و جنوب غربی را نیمروز خواند اند.

در این تقسیمات کابلستان شامل مارجیانا ،آریا پاروپامیزوس، بکتریانا زابلستان شامل در انجیانا اراکوزیا و جدروزیا (گدروزیا) بود باختر فوق الذکر بکتریانا و مناصفۀ شرقی پاروپامیزوس را در بر میگرفت. غور شامل: مناصفه غربی پاروپامیزوس، آریا و مارجیانا بود در روه تمام اراکوزیا و مناصفه شرقی درانجیانا و جدروزیا یا قندهار و کچ داخل بود و بالاخره نیمروز مناصفه غربی درانجیانا و جدروزیا یا سیستان و مکران را در بر میگرفت.

این تقسیمات را اعراب هم از خود نه تراشیده اند بلکه تقسیماتی است که در دوره های اسلامی بین اهالی اینجا وجود داشت. بعضی نام ها و صورت تقسیمات فرق کرده ولی واضح دیده میشود که خراسان شامل همان خاکی بود که آریانا در زمانه های قدیم بدان منسوب میشد.