32

بعد از انتقال خوقند

از کتاب: تاریخ تجزیه شاهنشاهى افغان ، فصل چهارم ، بخش حوادث سیاسی افغانستان

در سنه ۱۸۷۶م بعد از آنکه قوای روسیه خوقند را نیز اشغال کردند پرنس گورچاکوف بسفیر خود هدایت داد، تا این مراسله را به وزیر خارجۀ دولت علیا حضرت ملکۀ بریتانیه برساند.

از طرف پرنس گورچاکوف به کونت سچو والوف Schuvaloff تا آنرا ارل آف دربی برساند:

۲۵ فروری ۱۷۷۹ (تلخیص)

"عالیحضرت امپراطور با دلچسپی فراوان از محتویات یاداشتی که بضم نامه لارد دربی رسیده، و آنرا در حضور من لارد لوفتس پیش کفیل وزیر خارجه خواند، مطلع کشته اند.

من بضم این نامه سندی را بشما تقدیم میدارم که در پاسخ یادداشت مذکور مورخ ۱۱ مئ ۱۸۷۵م شما در باره روابط حكومتين راجع به آسیای وسطی صادر شده و جلالتمآبی شما آنرا به وزیر خارجه حکومت ملکۀ بریتانیه تقدیم خواهید داشت.

بادار معظم ما با رضای خاطر، تمنیات دوستانه (دولت شما را) که با وضاحت تام دربارهٔ جلوگیری از وقوع عوامل سؤ تفاهم بهن حكومتاین اظهار داشته اید تلقی فرموده اند. عالیحضرت امپراطور وسعت نگاهی را که لارد دربی نشان داده و تفاصیل مذاکرات و ترتیباتی را که برای مناطق نفوذ تحدید نا شده حکومتین در کار است، بیکطرف گذاشته اند. خیلی تقدیر فرمودند.

بحکم بادار معظم خود با طلاع جلالتمآبی میرسانم، که ما در بارۀ تحدید حدود افغانستان، نتایج عملیاتی را که از هر دو طرف انجام یابد با موافقت تام قبول خواهیم کرد.

چون افغانستان در ماورای مناطق عملیات روسیه واقع است بنا بران باید حکومتین مذاکرات خود را در باره شناسائی یک منطقۀ میانه zone intermediate دوام دهند، تا آنرا یک سر زمین خارج از عملیات خویش شناخته و در عین حالیکه از آزادی کامل عملیات خویش بر خوردار باشند خواهش مشترکی را نیز برای عدم تماس فوری یکدیگر، و جلو گیری از تصادم در ممالک آسیائی که تحت نفوذ ايشان واقعند (حتی المقدور) داشته باشند، تا بدین وسیله منافع و ضروریات طرفین تامین شده باشد.

یقین داریم که حکومتین با حفظ این رویه و تنمیۀ احساسات تساوی حقوق و خیر اندیشی بتوانند، روابط دوستانه ای را که خوشبختانه بین طرفین موجود است برای حفظ صلح عمومی در اروپا و آسیا، دوام دهند. جلالتمآبی شما میتوانید به لارد دربی Derby یقین دهانی ما را تجدید کنید، که همواره درین باره همکاریهای صمیمی خود را دریغ نخواهیم داشت."

(ص ۵۱۱ هملتون)