اثر اوضاع اروپا

در همین اوقات اوضاع اروپا نیز بوضع درامائی جریان داشت و معضلهٔ بالکان بجنگ روسیه و ترک انجامید، و اختلاف روسیه و انگلیس را فزونتر ساخت، و پس از وقایع ۱۸۷۷ از یک طرف توجه روسیه به آسیای مرکزی معطوف گردید و از سوی دیگر چون مداخله انگلیس روسیه را از ثمرات سان ستیفینو محروم داشته و منجر به ارسال لشکر هندی به مالتا و اشغال جزیره قبرس گردید، این اختلافات دولتین شدت و فعالیتهای خصمانه فراوانی یافت و درینوقت مقاله ای در جریده مسکو گزیت مورخه ۱۹ جولائی ۱۸۷۸ نشر یافته که از وضع روسیه بخوبی نمایندگی میکند: "اکنون وقت آن رسیده که روسیه نفوذ خود را در سرا تا سر آسیای میانه پهن گرداند، و این کار حالا خیلی آسانست، زیرا امیر افغانستان با دولت انگلیس که رقیب ما در آسیای میانه است روابط نیکوئی ندارد. و تمرکز نفوذ ما بر سرحدات متصرفات ملکه ،هند پاسخ طبیعی تسلط بریتانیه بر قبرس و تمام مساعی وی برای نگهداری هند خواهد بود. و اقدامات نظامی مقامات عسکری ترکستان بلا مزاحمت و احیاناً با مسالمت پیش خواهد رفت.

طوریکه نامه نگار ما از برلین نوشت امروز در آسیا دو نیروی سیاسی با هم مقابل شده اند، که باید با هم متصادم شوند انگلیس میخواهد که در آسیای کوچک خود را به سرحدات روسیه نزدیکتر سازد، اما مقابلتاً طبیعی است که روسیه همین کار را در آسیای میانه میکند، و به سرحدات هند نزدیکی میجوید."