111

صیغه های ماضی و مضارع آغاز فعل

از کتاب: دستورزبان فارسی دری ، فصل زبان ، بخش دستور تشریحی زبان

صيغه آغاز فعل که نمونه های آن درچهارمقاله هم آمده است.

اکنون هم در زبان گفتار به کار میرود ، مگرهنوز به کتابهای دستورزبان راه نیافته است. این صیغهٔ فعل از مصدر و فعل معین " گرفتن " ساخته میشود. در زبان نوشتار برای بیان چنین مفهوم از پرداختن و آغاز کردن کمک می گیرند. می نویسند :

کودک همین که مادرش را دید، به دویدن به دویدن آغاز کرد .

در زبان گفتار می گویند:

کودک همین که مادرش را دید ، دویدن گرفت.

این شکل مروج زبان گفتار که سابقه ادبی هم دارد ، بارها " دری تر " از آن دو گونه بیان است.

از چهار مقاله : " چون امیر نصربن احمد مهرگان و ثمرات اوبدید ، عظیمش خوش آمد. نرگس رسیدن گرفت . .... واز جانب سجستان نارنج آوردن گرفتند ، و از جانب مازندران ترنج رسیدن گرفت . ..." ( چهار مقاله ، رویه ۵۱)

صیغه های ماضی آغاز فعل متعدی : 

من خواندن گرفتم = به خواندن آغاز کردم .

ماخواندن گرفتیم.

توخواندن گرفتی.

شما خواندن گرفتید.

او خواندن گرفت.

ایشان خواندن گرفتند.

صیغه های مضارع آغاز فعل متعدی :

من خواندن می گیرم.

ما خواندن میگیریم.

تو خواندن می گیری.

شما خواندن می گیرید.

اوخواندن می گیرد.

ایشان خواندن میگیرند.

صیغه های آغاز فعل های لازمی، زمانهای ماضی و مضارع نیز همین گونه گردان میشوند.

صیغه های ماضی آغاز فعل لازمی :

باران باریدن گرفت.

باران و ژاله باریدن گرفتند.

من رفتن گرفتم .

ما رفتن گرفتیم .

تو گفتن گرفتی.

شما گفتن گرفتید.

صیغه های مضارع آغاز فعل لازمی :       

من آمدن می گیرم.

 ما آمدن می گیریم .

تو فهمیدن می گیری.

شما فهمیدن می گیرید .

بهار آمدن می گیرد .

به زودی گلها شکفتن می گیرند.