ابو المعالی نمر الله بن محمد بن عبد الحمید غزنوی

از بزرگان غزنی و از فضلای دورۀ بهرا مشاه میباشد و در عهد این بادشاه بخدمت اشراف گماشته شد و در عهد دولت خسرو ملک(٥٥٥) آخرین پادشاه غزنوی به منصب وزارت رسید و دیری گذشت که به سعایت جاسوسان محبوس گردید و از زندان این رباعی را سروده بخسرو ملک فرستاد . 

ای شاه مکن آنچه بپرسند از تو 

روزی که تو دانی که نترسند از تو 

خرسندنه ئی بملک و دولت ز خدای 

من چون باشم بحبس خرسند از تو

خواندن رباعی سود نکرد و قصد هلاک وی کردند هنگام جاندادن این رباعی را بر زبان راند. 

از مسند عز اگرچه نا گه رفتیم 

حمد الله که نیک آگه رفتیم 

رفتند و شدند و نیز آیند و شوند 

ما نیز توکلت على الله رفتیم 

بزرگترین اثر این شاعر بلکه اثر دوره بهرام شاه کتاب کلیله و دمنه است که این نویسنده بزرگ به تابه تشویق سلطان بهرامشاه از عربی بفارسی ترجمه نموده و در ان کمال مهارت و استادی خود را ثابت نموده و آن کتاب به کلیله دمنه بهرام شاهی مشهور می باشد و یکی از متون برگزیده و شیوای زبان دریست که در عذوبت لفظ و جزالت معنی نظیر آن کمتر دیده شده. این کتاب را در قرن نهم هجری ملاحسین واعظ کاشفی بعبارت عصر خود در آورده انوار سهیلی نام کرده است.

کلیله دمنه بهرامشاهی در هندوستان و ایران طبع شده و این کتاب اثر یکی از علمای افغانستان است که به تشویق دربار غزنه بوجود آمده احمد بن طیفور سجاوندی و دیگر خانه واده آنها که اهل علم و مفسر و محدث بودند و مزارشان اکنون در سجاوند لوگر میباشد نیز از دوره سلطان محمود تا بهر امشاه زندگی و از فضیلت پروری و کرم این خانه واده بر خورداریها داشتند . چنانکه شرح احوال آنها را در رساله جدا گانه نوشته ام که در مجله آریانا طبع شده .

همچنین تبانیان در این خانه واده بحشمت و نعمت به سر برده اند که عتبی و بیهقی بذکر آنها پرداخته است برای آنکه از مبحث تاریخ بیرون نیائیم از ذکر سایر علما و دانشمندانی که در این دوره می زیستند صرف نظر کردیم.