گرامه Grama

د ويدي دورې په اجتماعي تشکيلاتو کي گرامه هم وه، چه غالباً د کلي معنا لري، او له څو ټبرو څخه به يوه گرامه جوړيده او مشر ئې گرامڼي gramani بلل کيده.

دا ويدي کلمه په سنسكريت کي هم خورا مشهوره وه، ډير كلمات نور ځني وزيږيده، مثلاً گرامواسي gramvasi يعني دگرام اوسیدونکي، کلیوال، گرام ادهي پتي gramadhipati د کلي پتي او د کلي مشر، 

گرامنيgramani د کلي یوه کورنۍ، گرمیاسوه gramyasva د کلي آس يعني خر، گرامین gramin کلیوال او نور. چه دغه ټول اشکال اوس هم پښتو ته نژدې دي مثلاً گرامواسي (گرام اوسي)، گرام ادهي پتي (گرام اډې پتي)، گرامیاسوه دگرام اسپه او گرامین لکه خاورین اوس هم په پښتو هغه معاني لري. دگرام کلمه تر اوسه هم کټ مټ په دغه ډول په پښتو کي مستعمله ده په مشرقي خوا او په نورستان کي هم اکثر کلي په دغه نامه دي مثلاً ودي  گرام، لوي گرام ،شگرام ،بشگرام، کول گرام، اشتر گرام او نور. د بگرام نوم هم دغه ريښه لري، يو بگرام د کابل په شمالي خواكي دي بل پیښور د بگرام په نامه ياديدي. شيدا وائي: 

تر هغه پوري بگرامه

په جهان مشي بي نامه 

بگرام د کابل او جلال آباد په منځ کي يو موقف دي، چه په نامه کي دغه ریښه سته، پخپله دا کلمه د (گرام) په ډول هم په پښتو کي وه او داسي معلوميږي، چه زموږ له هیواده تللي او په ويدي ژبه کي ځاي نیولي دي يوه پښتو لنډۍ ده:

د بيلتانه سندري اورم

جانان له گرامه سهار کډي باروينه