32

کابل

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند

صوبۀ کابل در زمان بابر به تصریح خودش (۲۰) تومان (مجموعه قراء ) داشته و جمع همه بیست جمع بیست لک شهرخی مساوی یک کرور و بیست  و هشت لک داند میشد(۲) . که تومانهای مشهور آن در عصر اکبر چنین بود: 

۱-تومان بگرام و پرشاور که درانجا معبد بزرگی بنام گورکهتری موجود بود. 

۲-تومان نیک نهار(ننگنهار) لغمانات، که داروغه نشین آن بیشتر آدینه پور و در عصر اکبر، جلال آباد بود. 

۳-تومان مندراوری: که در آن رود الیشنگ و النگار بهم پیوندد، و به چغان سرای و کنر آید. 

۴-تومان نجراو: که در آن وقت پر از کافران بود و رو به پران و موش مشکی دران زیاد پیدا میشد. 

۵-تومان چرخ لوگر: که سجاوندی از قرای مشهور آن بود. 

۶-تومان بدر او: مسکن افغان هزاره، کافر.

۷-تومان السا:مابین گرمسیر و سردسیر (شاید الیاس موجود مربوط تگاب سفلی ). 

۸-تومان بنگښ : داری هفت هزار سوار و پانصد پیاده، مسکن اقوام مهمند، خلیل، آفریدی خټک و غیره. 

۹-تومان گردیز: که قلعۀ استوار دارد و عمارت آن سه و چهار طبقه است. 

۱۰-تومان غزنین (زابلستان) 

۱۱-تومان دامن کوه: دارای گل فراوان و بهار بی همتا (کوهدامن کنونی)

۱۲-تومان غوربند: دارای سی و سه قسم لاله که مقام  خواجه ریگ روان دران شامل است . 

۱۳-تومان ضحاک و بامیان: که قلعۀ ضحاک از آثار باستان آباد و بامیان ویران است و دوازده هزار سمج و بتهای کلان دارد (۳).