32

سفرداراشکوه و محاصرۀ سوم قندهار

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند ، فصل پنجم

در سال گذشته که شهزاده ارونگزیب از فتح قندهار بدون نیل مرام بر گشت، یکسال بعد از شهزاده داراشکوه از حضور شاه اجازۀ فتح قندهار گرفت و بالشکریکه تعداد آن په یکصد هزار نفر میرسید و از آن جمله (۷۰)هزار سوار بود، با هفت توپ کلان و هفده توپ هوایی  و سی توپ خورد و (۱۷۰) فیل جنگی و سی هزار گلولۀ خورد و کلان توپ در آخر ربیع الاول (۱۰۶۲ه‍) بقصد تسخیر قندهار از هند عازم  کابل گردید و علی مردان خان هم از حضور شاه بکابل گماشته شد که با شهزاده یاوری کند، قوای پیش قدم داراشکوه که عبارت از دوازده هزار سوار بودند در هفتم جمادی الاخری بپای حصار قندهار رسیدند و به قوماندانی میر جعفر و نجابت خان و غیره بامور محاصره پرداختند. خود شهزاده نزدیک باغ میرزا کامران فرود آمد و قوۀ را بقوماندانی رستم خان به فتح بست ارسال کرد و مهدی قلی خان قلعه دار صفوی بست تسلیم و آن قلعه را به رستم خان سپرد، ولی محراب خان حکمران قندهار که شخص آهنین بود و بارها قندهار از هجوم قوای مغول باز داشته بود مقاومت نمایانی کرد و داد مردانگی داد. 

شهزاده داراشکوه اهتمام زیادی بخرچ داد و بارها امر هجوم بر قلعۀ نمود و دفعۀ پنجم در شب نهم شوال (۱۰۶۲ه‍) بر حصار قندهار یورش برد، و زیاده از دو هزار نفر کشته گردید ولی رخنه ئی در حصار محکم و عزم راسخ محراب خان نیفتاد و مدت محاصره تا (۵) ماه رسید، و قشون مغولی از تسخیر قندهار مأیوس شدند.

شاه جهان که وضعیت محاربه را مثل سابق دید به شهزاده امر داد که محاصرۀ قندهار را مانده و بر گردد، بدینصورت قشون شهزاده با حالت بدی در اواخر ذیقعده (۱۰۶۲ه‍) از پای حصار قندهار بر خاسته و اوایل محرم (۱۰۶۳,ه‍) به دربار هند رسیدند(۳۱)