اُوبه و شافلان
نظام تشکیلات ملکی حکومت اوبه را درجه دوم تعیین و علاقه شافلان را به آن مربوط نموده است به طرف شرقی شهر هرات به فاصله شصت و چهار میل انگلیسی و یک فرلانگ به دو طرفه دریای هریرود واقـع میباشد. خوبی آب و هوا، حسن موقعیت این موقع را به بهترین مناسبت طبیعی حائز نموده است.
صاحب معجم البلدان مینویسد:
که او به قریه ای از قرای قریبه هرات است و به این زمین علمای بزرگی نسبت داده شده اند، مانند جناب فقیه کامل عبدالعزیز او بهی که در سنه ۴۲۸ وفات یافته اند و اوبهی که در سال ۴۰۳ رحلت فرموده اند و ابوعطاء اسماعیل بن محمد بن احمد هروی او بهی که از آنها ابوالحسن بشری روایت میکند. و همچنین جناب علامه مرحوم عبدالمجید پسر اسماعیل پسر محمد ابوسعید قیسی هروی حنفی قاضی بلاد ،روم ولادت باسعادتشان در اوبه شده، تحصیل علوم فقهیه را در ماوراءالنهر از سید شرف و قاضی فخر رحمهما الله تعالی نموده اند علمای دانشمند عالم اسلام اکثر آنها را مقتدای خود قرار داده و استفاده ها از حضورشان برده اند در بغداد و بصره و همدان و بلاد روم عمر عزیز خود را به تدریس علوم دینیه گذرانیده اند و در هر جا رأس علمای ثقه قرار یافته اند. حضرت مولانا عبدالمجيد مصنفات زیادی در فروع و اصول به یادگار از خود گذاشته اند قرار قول صاحب معجم البلدان خطب و رسائل و اشعار غرایی هم از ایشان باقی مانده آخر در قیساریه به ماه رجب ۵۳۷ وفات یافته و در آنجا به آغوش خاک سپاریده شده و او به تا ابد به نام نامی همچه فرزند عزیز خود قرین افتخار گردیده است.
الحاصل خاک و آب اویه علمای بزرگی تربیه داده مولانا جلال الدین او بهى رحمة الله علیه که یکی از کبار علمای دوره تیموریه است از او به بوده اند استفادهٔ علوم را از علامه مشهور مولانا سعدالدین تفتازانی نموده و اوائل عمر را به خدمت آن جناب به سر برده اند پایۀ معلومات و استعداد علمى مولانا جلال الدین به اندازه ای ترقی داشت که علامۀ تفتازانی با همان فضل افتابی که داشتند اعلان فرمودند که جلال الدین هرگاه در مصنفات ما تغییری مشاهده کنند در اصلاح آن اختیار دارند.
صاحب حبيب السیر مینویسد:
در سنهٔ ۸۱۳ روزی که مدرسۀ پاحصار از طرف امیر تیمور کورگان انجام یافت و مولانا جلال الدین برای امر تدریس در آنجا مفوّض گردید عموم علما و امراء انجمنی به مدرسه به هم رسانیده و در آن حاضر شدند مولانا محمد جاجرمی برای افتتاح مجلس آیتی از آیات کریمه قرائت فرمود علامه معروف محمد جزری بر حاشیه آیه کریمه مذکوره که از طرف مولانا سعدالدین شده ده اعتراض بیان فرمود.
مولانا جلال الدین برپاشده و به چنان بلاغت و فصاحت اعتراضات محمد جزری را تردید نمود که همه حاضرین را بر پایۀ فضل و عظمت خود معترف گردانید. حضرت مولانا اکثر عمر شریف به تدریس علوم گذرانیده پدرود گفته و به عالم آخرت شتافته اند و بالآخر در شب پنج شنبه پنجم شعبان سال ۹۳۳ این دنیای فانی را پدرود گفته و به عالم اخرت شتافته اند او به قراری که در آغاز این کتاب به معلومات بنای شهر ملاحظه فرمودید در قدیم شهرستان عظیم داشته، ولی اکنون از آن چیزی باقی نمانده است معدن سنگ مرمر که اکثر تعمیرات هرات را جلوه عمرانی بخشیده طرف جنوبی دریا به علاقه او به به دامنه کوه واقع میباشد دراو به علاوه برهمه نفائس قدرتی یک چشمه آب گرم در دامنه کوه طرف شمالی آن واقع است. آب این چشمه به تأثیر حرارت مرکزیه زمین و یا به تماس در معادن کبریتی به درجه آخرین گرم و جوشان میباشد. آب وافری دارد و حوض بزرگی به اطراف چشمه حفر شده وعمارت بلند در بالای آن مرحوم فرامرز خان سپه سالار نموده و منظره عجیبی دارد.