مهاراجه رنجیت سنگهـ (۱۷۸۰-۱۸۳۹ع)
مؤسس دولت سکهـ در پنجاب و یکی از مشاهیر هند است. پسر و جانشین سردار مهن سنگهـ که در ۲ نومبر ۱۷۸۰ع بدنیا آمدف و در سنه ۱۷۹۲ بحیث سردار طایفۀ سو کر چکیه سکهـ بجای پدر نشست. وی در خوردی بسبب مرض چیچک بیک چشم کور شده بود، و در سن ۱۷ سالگی مادر خود را زهر داده و زمام حکومت بدست گرفت. هنگامیکه اعلیحضرت شاه زمان بن تیمور شاه پادشاه افغانستان به پنجاب آمد، رنجیت بدربار وی رسید، و در سنه ۱۷۹۹ع از حضور شهنشاه موصوف بحکمرانی لاهور مقرر گشت.
رنجیت یکی از عوامل سقوط سلطنت افغانی و خطر بزرگ برای امرای آزاد سندهـ بود و انگلیسیان نیز اورا بهمین سبب تقویه میکردند، و بوسیلۀ او قوای مخالف خود را در شمال غرب هند کوفتند، و بعد از ان دولت سکهـ و حکومت سند و نفوذ افغانی را بکلی از بین برداشتند. در حقیقت تربیه و تقویه چنین شخص خطرناک در پنجاب بین طایفۀ سلحشور و خیره سر سکهـ از خطایی شاهان سدوزائی افغانی است، که بوسیلۀ او نفوذ خویشتن و قوای اسلامی را در پنجاب بکلی از بین بردند. چنانچه فاجعۀ بالا کوت و شهادت سید احمد و مولوی اسماعیل شهید و استیصال مجاهدین اسلامی چند سال بعد بدست اخلاف رنجیت صورت گرفت، و رنجیت و اخلافش تا درل خیبر پیش رفتند و حتی کابل را هم مورد تهدید قرار دادند.
اگر رنجیت در جنگ اول افغان ۱۸۳۹ع بدولت انگلیس راه عبور را با افغانستان نمیداد،و به لشکر خود با ایشان کمک نمیکرد،ممکن بود آن فاجعه های هولناک بسر ملت افغان و سندهـ نمی آمدند.
در اوقاتیکه امرای تالپوری سندهـ با نمایندگان انگلیس مذاکر ها داشته و زیر بار معاهدات سنگین نمی رفتند، و برای حفظ آزادی خویش مقاومت میکردند، سیاسون فرنگی همین رنجیت وقوای خونخوار اورا پیش روی کشیده ووسیلۀ تهدید امرای سندهـ قرار داده بودند، و جلو گیری قوای سکهـ را از تاراج سندهـ به تالپوریان ذکر کرده، و در مقابل آن امضای عهد نامها و قبول شروط سنگبن و کمر شکن خود را میخواستند.