32

شورش سپید جامگان خراسان و هلاک خالد

از کتاب: تاریخ افغانستان بعد از اسلام ، فصل سوم ، بخش جنبش ابو مسلم و اوضاع افغانستان دراوایل عصر عباسیان
04 February 1967

در سابق گفتیم که ابوداود خالد ذهلی , بعد از قتل بو مسلم در خراسان والی بود و بادربار عباسی اطاعت و فروتنی داشت و بنابران خراسانیان اورا به نظرنیک ندیدندی و همواره در صدد ان بودند که چگونه اورا از میان بردارند زیرا این همکار پروردۀ بو مسلم نقش قدم اورا تعقیب نکردی و دم از اطاعت کامل در بار عباسی زدی.

علاوه برین خراسانیان دل خوشی ازین مردند داشتند زیرا او باولی نعمت خود بو مسلم وفا ننمود و هم این کفران نعمت اورا به عاقبت خطرناکی کشانید که : در یکی از شبانگاهان ربیع الاول سال ۱۴۰ هـ یعنی سه سال بعد از قتل بو مسلم ابوداود خلادب بن ابراهیم در دروازۀ کشماهن دارا الامارت مرو بخواب خوشی آرمیده بود که دسته یی از سپاهیان خراسانی که بقول  گردیزی در زین الاخبار از سپید جامگان خراسان و در تحت قیادت سعید جولاه بودند سر از اطاعت او بر کشیدند و اطراف قرار گاهش را فرو گرفتندع هیاهوی سپاهیان سرکش اورا از خواب نوشین بیدار کرد, و منزل را بین ایشان محاصره دید.

خالد چون شورش سپاهیان ستمدیده را در کمال شدت و صعوبت دید,دانست که کارش به آخر شده و اینک هنگام انتقام پرورنده اش بو مسلم فرا رسیده است وی ناگزیر بر بام قرارگاه خود بر امد تا سپاهیان طرفدارش را به نجات خود بر خواند و سحرگاهان که سپید دم فجر روشنی خفیفی را پهن میکرد از فراز کنگرۀ بام پائین افتاد و کمرش بشکست, و در همین روز نماز دیگر جان داد و مردم بچشم سرعاقبت را کسی را دیدند که با مربی و پرورش گر خود خیانت کرده بود.

چون خالد در گذشت , عصام قوماندان امنیه (صاحب شرط) مرو زمان اداره را بکف گرفت و سعید جولاه سردار شوریشان خراسانی را بکشت و از طرف خلیفه منصور عبدالجبار بن عبدالرحمن ازدی که سرهنگ قوای امینه در بار خلافت بود به خراسان فرستاده شد.

اوبه مجرد وصول به خراسان برخی از سران سپاه انیجا مجاشع بن حریث انصاری صاحب بخارا و ابو مغیره  خالد بن کثیر احب قوهستان و حریش بن محمد ذهلی پسر عم خالد را بگرفت و بکشت و دیگر سران نامدار خراسانی را زندانی ساخت, و آنچه بر ذمت عمال خالد از اموا دولت باقی مانده بود, به فراهم آوری آن پرداخت, و آمدن عبدالجبار به خراسان ۱۰ ربیع الاول سنه ۱۴۱ هـ بود.۲

۱-طبری۶/۱۴۶

۲-طبری۶/۱۴۶ ببعد ازین الاخبار خطی ورق ۷۳ پ