الثالث طهمورث
طهمورث ( ۵ ) بن ویونکهان بن ایتکمد ( ۶ ) بن هوشنگ . و او پادشاه خدا پرست بود، و عادل و رعیت پرور،و بردین ادریس بود علیه السلام . و بروایت مقدسی در عهد پادشاهی او، مردی در زمین هندوستان ظاهر شد، و خلق را بدین صایبان دعوت کرد، نام او بود اسفر ( ۷ )، و طهمورث دین او قبول کرد، و در میان خلق انصاف نگاهداشت ، و حق تعالی او را قوتی داد، که شیاطین را از آبادانیها و میان خلق بیرون کرد، تا به کوههاو جزیرها، و دریاها و بیابانها آرام گرفتند،و طهمورث جانواران را از دشت بیاورد و مسخر کرد و پالان برنهاد، و اسپ را بگرفت و شکر آموخت ، و به روایتی ابلیس را بگرفت ولگام بر سرش کرد و برنشست،و هر که او را مخالفت نمود
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(۱)بروزن بلبل، سگ آبی ( ۲ ) بعد از جانوران یک کلمه خوانده میشود شاید وحشی باشد ( ۳ ) در و دگری نجاریست، را زبمعنی رنگ و لونست و ر ازیدن رنگ کردن. پس رازی رنگریز باشد.و کلمه راز تا کنون درزبان پشتو بمعنی رنگ و طور زنده است( ر : ۸ ) ( ۴ ) کذا. اینگونه جموع در ادب قدیم پارسی بنظر می آید ( ۵ ) اصل طهمورث . راورتی: طهمورث دیوبند( ۶ ) کذا فی الاصل مروج ( ۱ : ۱۳۸ ) طهمورث بن انو جهان بن استحد بن هوشنج . بیرونی : طهمورث بن ویجهان بن اینکهذا بن او شهنگ مجمل: طهمورث بن ابورکهد بن هورکهد بن اسکهد بن اوشنج . ابن خلدون ( ۲ – ۱۵۵ ) ابن انوجهان بن انکهد بن اسکهد بن او شهنک. گزیده: طهمورث بن هوشنگ بن سیامک بن کیومرث .
ر : ۹ (۷)
ملوک عجم طبقه(۵) (۱۳۵)
همه را قهرکرد و تمامت ملک دنیا در تصرف او آمد،و شهر ها بنا کرد: چون قهندز و مرو در خراسان، و آمل در طبرستان. و اول کسی که پارسی نوشت او بود، و نخست کس که تاج بر سر نهاده او بود. و مدت ملک او بروایتی سی سال بود، و بروایتی یک هزار و سی. و الله اعلم بحقایق الاحوال و الحمد علی کل حال