قاضی محمد اسلم هروی

از احفاد خواجه کوهی است که در هرات متولد گردیده، و در کابل نشو و نما یافت، و پس از سفر بخارا در عصر اکبر بطلب علم بلاهور رفت و از بزرگترین علمای آن عصر شیخ بهلول استفاده کرد، و پس از تحصیلات بلند علمی بدربار جهانگیر رسید، و به فضای کابل مقرر شد، درین ماموریت بصلاح و تقوی شهرت یافت و جهانگیر اورا خواسته و در هند به قضای عسکری ارتقاء جست، بعد از جلوس شاه جهان بر همین ماموریت باقی مانده و به منصب هزاری نائل آمد، و‌تا سی سال قاضی بود، و همواره مورد نوازش دربار میگشت ووظیفه امامت شاه جهان را هم داشت ، حتی که در سال (۱۰۵۲ه‍) به مقصد نوازش بامر شاه جهان به وزن خودش شش هزار و‌پنجصد طلا به وی بخشیده شد، پس ازین قاضی از شاه جهان رخصت وطن خواست و به اقطاعی که عائدات آن ده هزار روپیه باشد در کابل نواخته گردید، و بسال (۱۰۶۱ه‍) از جهان رفت، و در لاهور مدفون شد، و از مشاهیر بزرگ علمی این عصر است (۲۱۵)