32

تاج الدین سنجرشحنه بحروکشتی

از کتاب: طبقات ناصری (جلد ۱/۲) ، فصل تعلیقات ، بخش ترجمۀ مؤلف
01 January 1280

ذکراین ملت درطبقه ۲۲ ص ۲۷ ج ۲ به تفصیل آمده ومؤلف گوید که وی شبانه بحروکشتی ها بود.

یکی از شعرای معروف این عصردرهند امیرفخرالدين عميد لويکی (نامی) متولد۶۰۱ ه است که بدرباردهلی باامراو ملموك محشوربود،و درمدح آنان قصايد غرائی دارد.

این شاعريك قصيدة بديع وفصیح درردیف کشتی ساخته که ممدوح وی دران بنام مسنجرمذکوراست، چون درآن عصر دررجال معروف دربار چندإن منك بااین نام بوده اند، بنابرآن مورخان مابعد را درتعين ممدوح اصلی این قصيده اشتباه روی داده است.

مثلا سید صباح الدين نويسنده بزم مملوكيه بدین ذکراست که ممدوح شاعر دراین قصیده تاج الدین مسنجرتبرخان ترك گرجی (۱) بود ص ۱۹۹ طبع اعظم گړه هند ۱۹۵۴م) ولی چون تاج الدين کريت خان بقول منهاج سراج شحنه بدرو کشتی ها بود، ومضامین قصيده وتلازم مضمون کشتی و بحرو آب نیز این مطلب رامیرساند،بنابرآن گفته می توانیم، که ممدوح عميد درقصیده کشتی همین سنجرکریت خان باشد نه سنجر تبرخان .

مطلع قصیده اینست:

مراست دیده محيط و خیال جان کشتی                    برآب دیده غم میکند روان کشتی

درین قصیده بمدح ممدوح چنین می پردازد، که درنام وی تاج و مسنجرو تعلق اورا به کشتی توضیح میدهد: 

مدار مملکت برو بحر تاج الحق            که بهر قلمزم غم ساخت ازامان کشتی

سپهرمرتبه سنجرکوفتنه زويله کرد        به سوی معبردرپای قیروان کشتی

(۱) رك : ص ۲۸ ج ۲ طبقات ناصری