د سرخ در اژدها

دباميان له عجیبو خپزوتو خخه چي ده استان، کیسي، شاريخ، فولكلور عامیانه کیسو، طبیعی تشکيلاتو طبقات الأرضی له نظره دپاملرني وي دی هغمراژدها بدیچی دبامیان به يوه فرعی دره کی سرخ در شوميږي قرار لري سرخ در دبامبان جنوب لويديخ لوري ته دخاورينو غولډ يو په منخ کي واقع دی چی دبامیان دگنو خایونو په غير بی خاوره سور رنگد لري او په عامه توکه داوبو نلرلو په وجه دکرهنې وړ نده. دطبقات الارض کوایف څرگندوي چي تربند امير اویكاولنگ اوحتی تر ده زنگي پوري اوږدوالي لري چي پوښل شوی داهغه سرچيني دي چې اويه يې ډير اهکي موادلري، به بل عبارت دخاوري هغه طبقه چي دخمكي سطحي قشر ته شژدي ده دير اهکی مواه لري اودسرچینو په اویو کی نوموري مواد په دیره اندازه تحليل شوي دي لکه خنگه چي هماغه شان سرخ در دتشکلانو په خیر دلاری په اوردو کی به مختلفو برخو کی لكه بندامیر، یکاولنگ اوده زنگي کی مشاهده گیږي. هغه څه چي دسيمي به غرف کې به اژدهاي سرخ مشهور شو يوطبقات الأرض تشكل هی چی شاید څو میليونه کاله دمخه دسرچینی دبنعان په وجه بي تشكل پیل شویدي چي لانراوسه هم ادامه لري اژدهای سرخ ن ورخ د ۴۰۰ قدمونو په شاوخوا کی اوردوالی لري جي له لكی نه تر سره پوري په اژدها کی پو ثور شق لبدل کیری اوله هغه خايه چی داداژدها.

دسر تصور گوی تر اوسه پو ه مخلوط معدنی مواد چي له أوبو سره پوخای دسور او جيگري رنګ په لرلو جريان لري او دخو دقيقو په موده کې سور اومنجمد شي او شيکی بي لکه دمار با دماهي دشا به خير تشکیل شوی، حد په حد دأوبو سوری نژدي يومتر جگوالی تشکيلوي او همدارنگه په شاكي بي شق شوي خای کې داوبو دسړيدلو او موادو دورتللو په وجه د پو حوط پڼه خپله کري ده چي واقعا هبنده ده. میلیون کاله دمخه سور اژدها محض په چینه کي وي داوبو له دريعي جربان سرہ اویايې داهکي موادو په سريزي سره له لومری تقطي څخه بي خابه شوید اوبه دزمانی به مرور سره له خپل اصلی خابه ۴۰۰ قدمه لري شوي دي. داوبو حرگت او داهكي موادو دريجي سرت په وجه دوه خواوو ته پي اويدي غوندی تولید کړي دي چې سراسر يې شاشق یا دوه ځايه ليدل کيږي. ماچی ترکومه دراذان چینه، په غور ليدلي نه وه نوتر هغی داژدهای سرخد وطبقات الارض په موضوع به نه پوهیدم په غور کي چینه ده چي دراذان په چینه) مشهوره ده چي له اهکی موادو سره گدي اوپه لري ددي چيني اوبو د۶ پا۷ مترو په اور دوالی بو مار تشکیپل گری دی کله چي ه امعدني اوبه سړي اومنجمدي گیږي دمنخنی خط ترخنگ په جریان گی يوه برجستگي لکه دمار په خير کېه وږه تشکيلوي او دجریان خط يې ژور پاتې شوی دی او يوه ژوره تولیدوي چی داژدها سرخ په شاوه نظر داویو په ظرفیت ویره زوره لبدل كيهي اژدها سرخ لکه داوښ په غير له اسلام نه مخکې هم دسیمې دخلكو دكيسې او داستانونه تشکیل کړي دي ، هغه خوك چي دبامیاتو دبت انو له تاريخي دورو خخه اطلاع لري پوهيري چي پرته له دوو مجسمر خخه چي يوه ۳۵ متره اوبله ۵۳ متره ده يوه بله مجسمه هم وه چې اوږدوالی يې یوزر قدمه و هم وجود لاره چې دخوب په بهه پروت و لکه چي بودا بي په نيروانا، يعني قفبر کی خرگنداوه کله چی چینایی ليدونکی هیوان تسنگ داومې پیږۍ په لومړي نيمايي کې له بامیاتو تيريده لدي اوږود پروت بت څخه يې يادونه کړئ ده او ويلي يې دي چې دابت دبامپانو دوه مشهورو بشانو ته نژدي واقع دی او وروسته ترهغي ددي ۳۰ کالو په اورد و کی پوهان ددي پت دموفعیت اومحل په ارړه ډیر پلینه کي دي او دځای په هكله بي أنكل کاو او کوي بی تر کومه خاپه چي مي دافسانو او تصور اتو په روح کی فکر کری دی گمان کوم چي دطبيعي جورر اژدهای سرخ تشکل او داوږد پروت بت چي پوزر قدمه وه.

ترمنخ ارتباط موجود دی. او داچې يووخت بودانیسانو دبامیانو دره دربودايي خوابیده، دره یا دوله داسلامي دورو په داستاتونو کي د اژدها، په ینه منخ ته راغلى او نوي تصوري زيب او زينت يې موندلی دبوداداوږود پروت بت ترنگ په ۸ مسيحي پیږی کې يو معبد وجود لاره چې په کال كې يوخل هلته لویه میله ترسره کیده او اوس داژدهاترخنگه پوه گنیده وجودلري چی دسیمي خلك خپل نذرونه هلته پخوي. تر اوسه دیو شمبر غرنیو غرخو بکرونه هم داژدها پر بدن موجوددي چی گمان گوم دعرف اوعاداتو له مخي له ويرو پخواتیو زمانو خخه تر اوسه له منخه ندي تللي خلك دتاریخ په دوه مختلفو دورو کې په یيوڅيز کې گدون چې هغه عبارت دتصور، تخیل، داستان او اسطوروڅخه دی، دمعدنی چينيی اهکنی اوبه چي دوخت په تیریدو سره راوتلي اومیلیون کاله گیري دتگمل په لور ده اوبلاخره بي دبودا په بشه اور ده مجسمه چوړه گړي ده او پدي دورو کي به اژدها مشهوره شوي او ليدنه يي له مختلفو نقطر نظريو څخه ډيره په زږه پوږي ده او دپاميان له عجایبو څخه يوه هم همدا• دا مجسمهره.