حدیث عبره کردن چنگیزخان ملعون را ازآب جیحون
چون ربیع الاول سنه ثمان وعشروستمایه درآمد، لشگرهای، مغل کرت دیگر نامزد اطراف خراسان وغوروغرستان (۸) شد،وچون لشکرهای مغل را گذربرقلعه نصرکوه طلقان می بود وغازیان آن قلعه رجولیت وجان سپاری می نمودند دست نمی یافتند و امکان فتح نبود،چنگیزخان به دست گرفتن آن قاجرا درآب جیهون عبره کرد،
(۱) اصل: چربی مط و مجبوراورتی جزبی (۲) مط ومب: برق بابل غور(۳) مط ومب: زیرپای(۴) اصل،خاصهم (۵) اصل، قندره (۶) مط و مبا عبورکردن ،(۷) مب اين كلمه ندارد(۸) مط ومپ غرجستان زر: ۲۹)
خروج مغل طبقه۲۳ (۱۱۵)
ودرپشته نعمان،وبیابان کعب که میان باخ و طالقان است مقام نمود(۱)
چون کاربراهل قلعه تنگ شد دل برشهادت نهادند، و دست امید ازحیات بشستند (۲) [و] پیش ازآن حادثه وفتح قلعه، ور سیدن بدرجة شهادت به ماه جمه باتفاق يكدیگر جامها کبود کردند، و هر روز به مسجد جامع حصارحاضر می شدند، و ختم قرآن می کردند،وتعزیت خود می داشتند و بعد از تعزت وختم قر آن یکدیگررا وداع می کردند ،وسلاح می پوشید ند، و بیجاد مشغول می گشتند، مغل بسیار را بد وزخ میفرستادند (ور) بغضی ازان طايفه بشهادت میرسیدند، چون شدت مبنا تلمت آن زت : چنگیزخان رسید، از پشته نعمان، بیای قلمی آمد، و جنگی پیو ست ، و بريك طر ف (قلعه) یه دروازه بالا بود، خندقی در دنگی حذره کرده بودند، بزخم سنگی ومنجنيق باره آن موضع را بنگردانيدند.وخندق را ونما شده کردند،و بقدرصد از[ی] گشاده گردانید زد و تشکرمغل را مجال گرفتن قدمه ظاهرشد،اما چنگیزخان ازغايت نضب،سوگند به معبود خود یاد کرده بود، که آن قلعه را سوار(د) بنگرم.
مدت پانزده روز دیگر جنگی کرده و راه راست کرد، تا آن قلعه بنگرفت و چون سوارمغل درقاوه براند، ازمدل قلعه قدر پانصد مرد عیار (ه) . جنگی گره بسته ازطرف دروازه کوه جنيه (۳) تا ژنان بیرون آمدند، و بر لشکر مغل زده ند، و دنده ایشان برهشيم دریاد زد، و بیرون رفتند، و چون دره و لورها (۴) نزیک بود، بعضی شهادت یافتند، و بیشتر بسلامت بیرون رفتند، چنگیزخان آن را خراب کرد، وجمله خلایق را شهید
(۱) این طالقان همین تألقان موجود ولايت قطغن و بدخشان افغاني و تخارستان نیست، بلکه طالقان بلخ باجوز جان است، که درسه منزلی مشرق مروالرود برسرشهراه با افتاده بود، بین بلخ و این طالقان دشتی است که آنرا اکنون دشت چول کو بند در بازاروسیع است که ازبیخ تا اندخوی(۱۳۳) مبل وازآنجا تأميهنه (۸۵) ميل فاصله دارد و پشته نعمان درنقشه كولنل نکربعرض (۳۶) درجه و ۲۰ دقیقه و طول ۶۴ درجه و ۴۰ دقيقه افتاده ، (۲) مط ومب : شسته (۳) اصل: کره جنيه، مط ومب : دروازه کوه طالقان.راورتی: جنينه که در برخی از نسخ کوه جنبه هم آمده، (۴) شرح این کلمه گذشت.
(۱۱۶) طبقه۲۳ خروج مغل
گردانید،رضي الله عنهم (ورضواعنه ،حق تعالی پادشاه ما را درمسند پادشاه مارا درمسند پادشاهی مخلد داراد آمين).